Sommarjobben som gjekk skeis

Det verste med den nye boka til Arnfinn Kolerud er tittelen. Ein mindre freistande tittel skal du leite lenge etter!

Det beste med boka er alt det andre.

Dette er ei verkeleg god barnebok.

No er ikkje det overraskande, for Arnfinn Kolerud er av dei finaste barnebokforfattarane vi har.

Teksta er som alltid overraskande.

Styrken til Kolerud ligg nettopp i at du aldri veit kva veg forteljinga vil ta.

Ein annan kvalitet er det leikne språket.

Oppfinnsam

Denne gonga er vi ved starten av den lange, deilige sommarferien:

Åtte veker sommarferie er for mykje, meiner far.

Han seier at Ivar må få seg ein sommarjobb. Dessutan er det slik no, med lommepengane, at dei går motsett veg. Frå i dag er det Ivar som skal gje foreldra lommepengar.

Så kan han lære litt om korleis ungar i andre land har det, seier foreldra.

Dialogane sit spikra

Det er ikkje Ivar så interessert i. Og det gir han høgt og tydeleg uttrykk for.

Utsegna hans er fulle av liv. Eg får ei umiddelbar kjensle av at dette er slikt ein gut i opposisjon kan seie. Og det same med foreldra; dei går nærast på autopilot i praten om kva som høver seg for ungar på veg inn i tenåra.

Ja, dialogane har Kolerud også eit stødig grep om. Dei er direkte, stramme, men og underfundige.

Som når Ivar kjem heim til ein av dei som har sett lappen han sette opp utanfor butikken. Jobboppdraga strøymer inn, utan at entusiasmen veks av den grunn:

«Ivar får ansvar» har fått støtte frå organisasjonen Leser søker bok. Det kan tyde på at Kolerud har lagt fleire pinnar i kross for at teksta skal vere so tilgjengeleg som mogeleg.

Og det er ho, med korte kapittel, mykje lødig dialog og ei ellevill og dramatisk oppbygging.

For det endar med katastrofe. Og ikkje berre ein.

Kampen for tilværet

Arnfinn Kolerud tematiserer arbeid og økonomi.

Mange barnebøker handlar om familiar som har dårleg råd. Ivar sin familie er ikkje blant desse.

Pengar – og lengten etter dei – har Kolerud skrive om før, i den smarte boka «Snillionen». Der vinn Frank og mamma ein drøss millionar i lotteri. Frank vil dra til Syden og bygge svømmebasseng. Mora vil at dei skal leve nett som før.

Ein ting blir dei samde om, og det er at dei skal dele ut nokre pengar til den eller dei i bygda som gjer det beste for andre. Dermed kappast store og små om å vere den snillaste, og ei bølgje av gode gjerningar skyl over lokalsamfunnet.

Det ligg sjølvsagt ein moral i botn, nett slik det gjer i «Ivar får ansvar».

Men eg ser ikkje nokon peikefinger.

Insisteringa på arbeid og plikt frå Ivar sine foreldre, fell i fisk.

Jamvel lærer Ivar mykje av sommarjobben. Overfor omverda vart han ein total fiasko. Men Ivar er blitt nevenyttig og kreativ. Han har fått erfaring.

Sanninga vinn ikkje alltid

Og er det ikkje slik at dei som jobbar og slit fortener heider og ære langt meir enn dei som berre driv dank?

Ivar gjer seg dyrekjøpte erfaringar når bestevenninna Maja heller vil vere i lag med den sjølvgode latsabben Mons, ein feriegjest som gjer seg ut for å vere ein annan enn den han er.

Sanning og løgn står på spel hos Kolerud. Men som den erfarne forfattaren han er, lar han ikkje historia renne ut i vissa om at sanninga vinn til sist.

For verda er stor og full av utfordringar.

Det lærer i alle fall Ivar, denne første sommaren då han fekk seg jobb og mista nokre barnlege illusjonar.

Kva ville du gjort med 24 millionar? Høyr meldinga av Koleruds «Snillionen» i Åpen bok: