Frank Løke hadde konkurranse frå nordsida av fjellet utan å vite det

Heile Noreg har nok fått med seg Frank Løke sin tur opp til Mount Everest.

Han hadde ambisjonar om å kome opp utan å bruke oksygentank.

Men få veit at det akkurat samtidig var ein annan nordmann med same ambisjonar på veg opp frå den andre sida av fjellet, via nordaustruta som ligg i Tibet.

Omtrent som med dei historiske oppdagarane Scott og Amundsen, gjekk det føre seg eit kappløp. Men denne gongen var det berre ein av utøvarane som var klar over det.

Det var ingen av dei moderne eventyrarane som kom til topps utan oksygen.

Erlandsen meiner han hadde klart det, om ikkje Tibet hadde stoppa han.

– Det var litt synd. For då Løke spydde og vrengde magen på 7300 meter, låg eg og åt potetgull og såg «The Office» på den andre sida av fjellet.

• Erlandsen har lagt bak seg fleire spektakulære turar. Mellom anna har han haldt saksofonkonsert i Nord-Europas største undervassgrotte.

Ville ikkje skape konkurranse

Dei to nordmennene var faktisk på same basecamp samtidig for å akklimatisere. Men Løke oppdaga ikkje Erlandsen.

Erlandsen låg med vilje lågt i terrenget, for å unngå offentleg konkurranse og medieoppstyr.

– Løke er ein mann som har gjort det tydeleg at han går over lik for å vinne kva det skulle vere.

Sjølv i fjellmassivet fekk Erlandsen med seg Løke sin klatring mot toppen i media.

– Vi har sett konsekvensane av medieløpet hans i det siste. Han har tatt ein av dei finaste naturopplevingane i verda og gjort det om til eit sirkus som skaper debatt.

No meiner 34-åringen frå Rana at folk trur Mount Everest er ein stygg plass.

– I kontrast med kva som føregjekk på sørsida, er det viktig å understreke kor fin oppleving ein kan ha på Everest.

Sjølv nådde Erlandsen toppen åleine saman med sherpaen sin i måneskin og stjerneklår himmel. Med oksygen riktig nok. Han seier skyene låg som eit teppe over Tibet og Nepal.

Frank Løke skriv i ei melding til NRK at han håper han kan inspirere andre nordmenn til å ta den norske rekorden.

– Eg skal heie på alle som prøver, og vere den første til å gratulere om nokon tar rekorden, seier han.

– Viktig å respektere verdien av ein eventyrar

Det er fleire enn Erlandsen som har vore negative til Løkes Everest-tur.

Mellom anna fekk Løke kritikk av Nettavisen-kommentator Erik Stephansen som kalla Løke for ein løk.

Han skreiv at Løke sin egotripp mot Mount Everest ikkje kunne bli kalla ein bragd og meinte det var unødvendig promotering av livsfarlege aktivitetar.

Løke fekk svare på kritikken i Dagsnytt18 og meinte Stephansen ikkje burde uttale seg om noko han ikkje hadde peiling på.

Men på sørsida av fjellet, der Løke gjekk, er det eit ganske heftig sikkerheitsapparat.

Der kan klatrarane bli henta ut opptil 7000 meter. Det nytta Løke seg av, då han drog ned for å ete pizza og restituere.

På nordsida kan ein ikkje bli henta av helikopter. Det er ein dødsdom om ein til dømes bryt ein fot på vegen, ifølge Erlandsen.

– Er ikkje du også med på å reklamere for ein livsfarleg aktivitet då?

– Ein er nøydd til å ha nokon i samfunnet som er villige til å ta ein risiko, seier Erlandsen og legg til:

– Eg meiner det er viktig å respektere verdien av ein eventyrar. Men alt ein gjer må ein forstå at er mogleg å gjere på ein trygg måte.

Det seier han handlar om å tørre å bryte tidleg, og lytte til signala frå kroppen. Det er veldig få menneske som når toppen utan oksygen. Dei fleste dør i forsøket.

– Kvifor gjer du det då, når det er så farleg?

– Eg håper eg kan inspirere folk til eigne prosjekt. Kanskje kan det gjere at nokre andre gjer noko stort som kan endre verda positivt. Ein kan aldri kontrollere nedfallet på inspirasjonen.

Stephansen seier til NRK at grunnen til at han interesserte seg for Løke var det enorme mediesirkuset han sat i sving.

– Med Frank Løke verka det som at det auka bragda å gjere det så farleg som mogleg, seier han og legg til:

– Turen til Løke må likevel ha sat ein verdsrekord: i dårleg planlegging og risikovurdering. Om Erlandsen har planlagt betre, har eg ingenting imot det.

Løke skriv i ei melding til NRK at han ikkje gidd å diskutere Mount Everest med «ein som ikkje har vore på Gaustadtoppen eingong».

Gjorde det forbode å gå utan oksygen

Det er fleire grunner til at det er annleis å gå Mount Everest frå nordsida enn frå sørsida.

Ein ting er mangelen på sikkerheitsnett og at ein ikkje kan bli redda av helikopter ved behov.

I tillegg er det på den tibetanske sida òg eit regelverk som raskt kan endre seg.

Det seier Erlandsen er årsaka til at heller ikkje han kom opp utan oksygen.

– Plutseleg fann dei ut at dette skulle vere eit testår. Dei gjorde alle ekspedisjonar forbode å gå utan oksygen.

Erlandsen tenkte eigentleg å prøve seg uansett. Men då han fekk høyre at konsekvensane var tre månadar i fengsel og full utestenging av alle utlendingar i fem år, la han det frå seg.

– Det er klart det var kjedeleg. Er hadde førebudd meg i eit år. Eg hadde, som Løke, ambisjonar om å bli første nordmann til å nå toppen utan oksygen.

Likevel oppnådde nordlendingen andre bragder.

Han var i den første gruppa med utlendingar til å nå toppen frå nordsida sidan pandemien. Og han var den første nordmannen til å nå toppen frå denne sida på ti år.

Erlandsen var på toppen 23. mai kl. 05.30. Frank Løke var på sin side på toppen 20. mai kl. 22.