– Vald, tortur, drap. Det er ingen grenser

I Sør-Vest politidistrikt renn det inn med tips og saker som gjeld straffelova paragraf 267. 

Den gjeld deling av krenkande bilete og videoar. 

– Det er innhald av seksuell karakter, bilete eller videoar av overgrep, men òg valdshendingar, seier politiadvokat Fredrik Martin Soma i Sør-Vest politidistrikt. 

Slikt materiale blir spreidd som eld i tørt gras blant unge på sosiale medium. 

 – Vald, tortur, drap. Det er sånn sett ingen grenser for kva som kan delast, seier Soma. 

SNAPCHAT: Ein av appane der det blir delt straffbart materiale er Snapchat. Foto: Isac Kvello / TV 2

– Det er umogleg for oss å opprette straffesaker på alle saker me får tips om på dette området, seier Soma. 

Frå 2023 til 2024 hadde dei ei enorm auke i eit tiltak dei håper og trur skal fungere. 

– Ikkje sunn utvikling

TV 2 fortalde nyleg om «Hannah». 

Ho blei filma utan samtykke av ekskjærasten då ho var 17. 

Politiet fann ingen bevis på at filmen var spreidd vidare. Ekskjærasten blei likevel dømd, fordi Hannah var under 18 år. 

Bak ryggen hennes hadde han åpnet Snapchat

«Hannah» opplevde ikkje at videoen av ho blei delt, men synest det var uakseptabelt å bli filma utan samtykke.

Unge jenter TV 2 har snakka med fryktar å få bilete og videoar av seg sjølve spreidd vidare.

Mykje blir òg spreidd vidare. Politiet er uroa over det dei ser. 

– Det er ei urovekkjande utvikling. Særleg for ofra på dette materialet er det krenkjande at dette blir delt vidare, seier Janne Heltne i Vest politidistrikt.

Ho er seksjonsleiar på vald- og sedelighetssaker. Ho forstår godt at mange unge er uroa over om noko av dei finst «der ute».

– Å leve med den uvissa om at dette kan bli sett av mange ukjente. Og tanken på «når vil det dukke opp igjen?».

MEIR ALVORLEG: I Vest politidistrikt ser ein at straffbart materiale blir delt av stadig yngre. Foto: Jenny Eidesvik / TV 2

Om ein er over 15 år, kan ein bli straffa for å dele krenkjande bilete. Er ein under 15, er det meir aktuelt med barnevern og førebyggjande tiltak, seier Hetne. 

– Og vi kan også inndra mobiltelefonar og anna utstyr som blir brukt til straffbar deling, frå personar under 15 år.

– Må straffast

Bistandsadvokat Curt Lier har sett kva konsekvensar deling av overgrep kan få. Han kalla filming og deling av overgrep «eit nesten like stort overgrep som sjølve overgrepet». 

– Det eine er at ein må reagera strengt på dette, og det må straffast. Det må òg vere mogleg å gje sanksjonar overfor barn som er under strafferettsleg lågalder, seier Lier og held fram: 

BISTANDSADVOKAT: Curt Lier har representert fleire som har opplevd å få krenkjande materiale av seg sjølve delt. Foto: Jan Helge Rambjør / TV 2

– Det andre er at man må drive tiltak i skole og andre stader. Der ein forklarer for barna kor alvorleg dette er og kor store konsekvensar det har for dei som har bilete som blir delt. 

Meir enn dobling

I Sør-Vest politidistrikt nyttar dei i mykje større grad førebyggjande samtaler enn før. 

Frå 2023 til 2024 gjekk talet førebyggjande samtaler frå 57 til 117. 

– Det er framleis sånn at desse sakene blir prioritert og etterforska, seier politiadvokat Soma. 

– Ein har ikkje eigentleg desse samtalane for det er billigare og enklare enn å pågripe nokon? 

AUKE: Sør Vest politidistrikt har dobla antalet førebyggjande samtaler i fjor samanlikna med året før. Foto: Kristian Myhre / TV 2

– Det me er opptekne av er å straffe dei som skal straffast. Det er ein del av dei mindre alvorlege sakene, eller dei som gjeld unge, som kan handsamast med førebyggjande samtaler heller enn straffesak, seier Soma. 

Bistandsadvokat Lier meiner det er eit godt tiltak, men han trur ikkje det er tiltaket som vil gjera mest for å stogge utviklinga. 

– Det er i skulen ein kan gjere noko med dette. Då når ein langt fleire ungdommar enn politiet. Det er ikkje tvil om at dette problemet aukar, og det kjem til å halde fram, seier han.