For første gong er det nedgang i dødelegheita i lakseoppdrett: – Gledeleg

– Dette er gledeleg, etter fleire år med aukande dødelegheit i oppdrettsmerdane.

Det seier Ingunn Sommerset, som er avdelingsdirektør for fiskehelse og fiskevelferd ved Veterinærinstituttet.

– Tala viser at oppgangen vi har hatt i dødelegheit dei siste åra heldigvis ikkje fortsette i 2024. Om dette er starten på ein ny trend, er det for tidleg å seie, men vi ser at mange oppdrettarar jobbar målretta med ulike strategiar for å få betre fiskehelse og fiskevelferd, seier Sommerset.

I dei ulike delane av oppdretts-Noreg ser tala slik ut:

Antal og andel død fisk

NRK fortalde tidlegare denne månaden at færre oppdrettsfisk døydde i fjor enn året før – også i Vestland – «verstingfylket» med høgast dødelegheit i oppdrettsmerdane.

Nasjonalt gjekk antal død fisk markert ned, frå 65 millionar i 2023 til 60 millionar i 2024. Vestland åleine hadde 4 millionar færre død fisk enn året før.

– Me kan håpa at det er byrjinga på ein trend, sa regionsjef Krister Hoaas i Havbruk Vest, Sjømat Noreg.

Men det var ei viktig usikkerheit i dei positive tala: Rett nok hadde dødstala gått ned, men det hadde også det totale talet på fisk i oppdrettsanlegga i fjor.

Og antal død fisk er noko anna enn dødelegheita – altså andelen fisk som døyr før slakting.

Kor stor prosentdel oppdrettsfisk som døydde, var ikkje rekna ut. Og det reknestykket er ganske så komplisert:

15,4 prosent av laksen døydde

Men i dag har Veterinærinstituttet fasiten klar:

I 2024 døydde 15,4 prosent av laksen i norske oppdrettsanlegg, samla sett. I 2023 var talet 16,7 prosent.

– Det er første året det går litt tilbake. Vi håper at dette skal vare ved, seier Sommerset.

Den største nedgangen i dødelegheit i fjor hadde Ryfylke i Rogaland: 12,2 prosent i 2024, mot 22,4 i 2023.

Sommerset meiner likevel at den viktigaste nedgangen kom i området litt lenger nord, i Nord-Rogaland, Sunnhordland og Hardanger. Der er både totalproduksjonen og utfordringane med sjukdom og villaks langt større. I 2024 var dødelegheita 17,5 prosent, mot 25,7 prosent i 2023.

– Det er lenge sidan det har vore ein såpass nedgang i vestlandsfylka, seier Sommerset.

Men ho minner om at regjeringa nyleg sette eit mål om berre 5 prosent dødelegheit i norske oppdrettsmerdar.

– Så det er ein veg å gå, men det er iallfall første steg på vegen, at det er nedgang, seier Sommerset.

Dødelegheit på 22,4 prosent

Området Nordmøre og Sør-Trøndelag hadde høgast dødelegheit med 22,4 prosent, opp frå 16,3 prosent i 2023.

I området frå Nordhordland til Stad var dødelegheita 20,2 prosent, litt opp frå året før.

Produksjonsområda i Nord-Noreg har stort sett litt redusert dødelegheit, med to unntak med svak oppgang.

Talet på døde oppdrettslaks i sjøfasen i 2024 var 57,8 millionar. Det er ein nedgang frå 62,8 millionar i 2023. Dette er likevel høgare tal død laks enn i 2022, opplyser Veterinærinstituttet.