1 month ago
24
– Når det står om liv, er det heilt avgjerande at du kjem igjennom og ikkje blir ståande i kø. Vi opplever denne utviklinga som skremmande.
Gjennom hans fire år som generalsekretær i Kirkens SOS, har Lasse Heimdal vore i kontakt med mange menneske og fått høyre om mange skjebnar.
Møta med folk i krise sluttar aldri å gjere inntrykk, men enkelte historier skil seg ut.
Ubesvart anrop
For nokre månader sidan, fekk Heimdal ein telefon av ei fortvila mor. Ho hadde fått utlevert dottera sin telefon frå politiet.
I loggen såg ho at det siste dottera gjorde før ho tok sitt eige liv, var å ringe Kirkens SOS.
Mora ønska svar. Kva tenkte dottera på før ho døydde?
Svaret dei kunne gi, var brutalt.
– Dottera hennar hadde vore ein av 12 som ringde nesten samstundes ein nattetime. Vi rakk å svare på ti av samtalane, seier Heimdal.
Dottera hadde lagt på etter ei stund i ventekø.
Ho fekk aldri svar.
– Dette er den brutale røyndomen i Noreg i i dag, seier Heimdal.
Treng du nokon å snakke med?
- Sidetmedord-chat (døgnopen)
- Kirkens SOS: 22 40 00 40 (døgnopen)
- Mental Helse sin hjelpetelefon: 116 123 (døgnopen)
- SOS-chat(måndag og tysdag: 18.30-22.30, onsdag 07-01.30, torsdag og fredag: 18.30-01.30, laurdag og søndag 14.30-01.30)
- Kors På Halsen: 800 333 21 (Chat er open alle dagar 14-22, telefon er open kvardagar 16-22)
- Leve Landsforeningen for etterlatte ved selvmord: Tar imot førespurnadar på e-post: post@leve.no eller telefon 22 36 17 00 (kvardagar 9-15)
Køane veks
Kvart år tar Kirkens SOS i mot over 300.000 henvendelsar frå folk som av ulike grunnar treng nokon å snakke med. Mange kjem ikkje gjennom.
– Krisetenesta vår opplever ein enorm pågang og klarar på langt nær svare alle som treng hjelp, seier Heimdal.
Han seier han er svært uroa over utviklinga dei ser. Kvart år er det over 100.000 henvendelsar dei ikkje får svart på.
– Køane av menneske som opplever livet som meiningslaust, ser berre ut til å vekse.
– Alvorleg
Døgnet rundt sit frivillige hos Kirkens SOS klare til å ta i mot samtalar på telefon, chat og melding.
Mange er prega av einsemd, psykisk uhelse, øydelagde relasjonar og dårleg økonomi.
Det siste året har Kirkens SOS sett ei auke på 55 prosent i henvendingar frå folk med psykiske utfordringar.
Eldre som tar kontakt om sjølvmordstankar, har gått opp 16 prosent.
Samstundes fortel mange at dei står i kø for å få hjelp i helsevesenet, eller at dei har mista tilliten til det offentlege.
– Det er alvorleg og betyr at mange ikkje får den hjelpa dei treng av helsevesenet.
400 millionar
7. oktober la regjeringa fram sitt forslag til statsbudsjett for 2025, der dei foreslo å bruke 400 millionar kroner meir på psykisk helse og rus neste år.
Av desse, skal 150 millionar kroner gå til kommunane sitt rammetilskot for å styrke lågterskeltenester.
– For å redde fleire liv trengst det meir enn dekning av auka utgifter. Menneske i livskriser treng betre og raskare tilgang til hjelpetilbod for å møte den akutte nøden dei opplever, meiner Heimdal.
Auka pågang fleire stader
Også ved Amalie Skrams hus i Bergen har dei merka auka pågang dei siste åra.
– Mange kjem til oss, over 20.000 i året. Veksten er absolut størst blant unge vaksne, seier dagleg leiar Åse Toskedal.
Amalie Skrams hus omtalar seg sjølv som eit kreativt hus for menneske som har erfaring med psykiske helseplagar.
– Vi forsøker å vere ein plass du kan vere deg sjølv, ikkje diagnosen din.
Ho er uroa over utviklinga, og viser mellom anna tal som syner at ein av fem studentar er mykje plaga med einsemd.
– Eg synest det er urovekkande og skummelt at så mange er einsame.
Viktig bodskap
Torsdag var verdsdagen for psykisk helse.
Årets kampanje oppmoda folk til å sette av åtte minutt til å ringe nokon ein bryr seg om, kvar dag.
Det meiner Heimdal i Kirkens SOS er ein viktig bodskap.
– Ein god samtale kan redde dagen for mange, og livet for nokon.
Det var over 3000 arrangement over heile landet i forbindelse med verdsdagen.
Også Toskedal synest bodskapen i dagen er fint, men poengterer:
– Vi må ikkje berre gjere det denne dagen.
English (US)