Norsk tang og tare på tyske Michelin-restaurantar

I fjor blei tang og tare ein del av Sjømatrådets portefølje.

I år har tang og tare for første gang fått hovudrolla i eit av Sjømatrådet sine store arrangement i utlandet.

Det meiner tang og tareprodusentane har sat fart i ting.

No kjøper tyske Michelin-kokkar produkta til tang- og tareprodusenten Lofoten Seaweed.

– Dei synest det er kult at dei to unge damene står i ein sti straum og haustar tang nord i Noreg, seier Kristin Pettersen, norsk utsending til Tyskland i Noregs sjømatråd.

Litt Lofoten i Michelin-restaurant

Tidlegare i haust møttest ein rekke Michelin-kokker på Michelin-restauranten Zwanzig23 i Düsseldorf.

Dei skulle lage og ete «havets grønsaker». Med andre ord: tang og tare.

Og det kom ikkje frå kor som helst. Tangen og tara var handplukka i Lofoten.

– Vi treff veldig godt på fascinasjonen deira for Nord-Norge, seier Angelita Eriksen, dagleg leiar i Lofoten Seaweed.

Men vegen hit har ikkje vore berre lett. For få år sidan blei nemleg tang og tare ikkje rekna som sjømat.

Først måtte Sjømatlova, no kalla Fiskeeksportlova, bli endra. Det skjedde sommaren 2023.

Sidan har tang- og tareprodusentane jobba samen med Sjømatrådet for å få den «nye» matvara ut i verda.

I arrangementet i Tyskland blei mellom anna kråkebollar, sjøkreps og tang og tare presentert, fortel Eriksen.

– Det gjorde at kokkane fekk auga opp for at det er meir enn fisk i havet.

Tang og tare er førebels ein liten sjømatart i eksportsamanheng, men Noregs sjømatråd har trua på at det finst marknad for dei på fleire av Tyskland sine 340 Michelin-restaurantar.

Ei satsing frå Norsk sjømatråd

Arrangementet som Angelita og trøffeltangen hennar var med på i Düsseldorf, var eit ledd den treårige satsinga for å få skaldyr, tang og tare inn på det eksklusive restaurantmarknaden i Tyskland i regi av Sjømatrådet.

Sida skaldyrsatsinga starta for tre år sida, har eksporten av både levande sjøkreps og ferske kamskjel til Tyskland mangedobla seg.

Utsendinga til Noregs sjømatrådet i Tyskland, Kristin Pettersen, seier at turen var kome til å ta med norske algar inn i det «gode selskapet», i sterk konkurranse med det asiatiske marknaden.

– Gjennom satsinga på levande skaldyr har vi fått eit renommé innan gastronomi. Når vi hektar på tang og tare får det same rykte, seier ho til NRK.

Pettersen fortel at noko av det som gjer tang og tare frå Lofoten ettertrakta er at det er ein småskala produksjon, og at det blir hausta for hand.

– Allereie dagen etter arrangementet sa kokken frå restauranten; «Eg vil ha trøffeltang i restauranten», seier ho, men understrekar at dei har ein lang veg igjen.

Ny forsking, men same råd

Årsaka til at det i byrjinga gjekk trått for tang- og tareprodusentane var at forskarane var usikre på at plantane frå havet var trygge å ete.

No seier Inger Aakre frå Havforskingsinstituttet (HI) at dei veit mykje meir om tang og tare.

Råda frå Mattilsynet blei oppdaterte nyleg, men innhaldet er framleis det same:

Forbrukarane må ete tang og tare med forsiktigheit og ikkje store mengder.

– Kunnskap og forsking er stadig i utvikling, men ikkje så mykje at vi har endra hovudrådet vårt om ikkje å ete for mykje, seier Solbjørg Hogstad i mattilsynet.

Mellom anna makroalgar ser ut til å ha store mengder jod.

– Det finst mange ulike artar med tang og tare, både med høge og lågare nivå av jod. Difor er det vanskeleg å seie noko om tang og tare samla, seier Aakre i HI.

Mattilsynet har saman med dei andre nordiske landa laga ein rapport om deira risikohandtering av tang og tare som mat.

– Vi forsøker å påverke EU for å få fortgang i regelverksutviklinga, slik at forbrukarane får gode og einsarta råd og næringa for meir føreseielegheit med harmoniserte regler, seier Hogstad.

Ventar på regelverk frå EU

I etterkant av arrangementet har i Düsseldorf har Eriksen og Lofoten Seaweed blitt kontakta av mange fleire restaurantar i Tyskland.

– Dei er veldig fascinert av at vi kan levere ulike typar, at det er hauste for hand, historia bak, det arktiske og det reine. Det er ein god pakke.

Eriksen er fiskardotter, Singer kjem frå Japan. Dei meiner deira styrke er at produksjonen er forankra i deira arv og tradisjonen, frå fiskeria i Lofoten og dei japanske mattradisjonane.

Dei to er ikkje uroa for at forskarane enno ikkje har landa på klare retningslinjer for alle typar tang og tare.

– Det er ein ingrediens ein bruker veldig lite av, så sjansen for at det skal bli alt for mykje er liten. Det er trygt å ete litt kvar dag.

Sjølv reduserer dei jod-innhaldet i produkta dei sel ved å blansjere dei. Då blir opptil 95 prosent av joden fjerna, ifølge HI.

Likevel ventar også dei spent på eit EU-regelverk. Det vil gjere marknadsføringa av deira produkt lettare.

– Vi håper jo på det. Eit regelverk som alle kan forhalde seg til, er ein forsikring.