Ivar Giæver utfordra det etablerte i måten vitskap blir oppfatta og praktisert

Av Kristian Fossheim og Asle Sudbø

Ivar Giæver, fødd 1929, gjekk bort den 20. juni 2025 i ein alder av 96 år, i Schenectady i New York. Han studerte ved Norges Tekniske Høgskole (NTH) i Trondheim. På grunn av vanskane med å finne bustad i Oslo etter endt studium, følte dei seg tvinga til å emigrere til Canada. Han fekk etter kvart arbeid i General Electric (GE), men oppdaga at løna var betre i same selskap i USA, og fekk arbeid der. Ein forstod snart at han var ein talentfull mann. Etter kvart fekk han høyre om superleiarar, ein materietilstand der elektrisk motstand i metall går heilt til null. Giæver fekk då ideen som skulle føre til Nobelprisen, og i løpet av ei veke i 1961 gjorde han eit av fysikkhistorias mest berømte og banebrytande eksperiment, som han fekk Nobelprisen i fysikk for i 1973.