Legalisering av marihuana, minsteløn og oppmjuking av abortlovar. Medan Trump blei valt som president, stemte amerikanarar på fleire lovforslag som kan vera avgjerande.
Publisert 06.11.2024 12:13
Det amerikanske valet er over.
Og medan presidentvalet stel overskriftene, er det ein heil del anna som blir stemt over i dei ulike delstatane.
Marihuana, abort, homofilt ekteskap og minstelønn er noko av det amerikanarane har votert over i dag.
Abort og marihuana
Abort har vore ei heit potet i valkampen. Heilt sidan Høgsterett stemte for å fjerna den føderale lovfesta retten til abort, den såkalla «Roe v Wade», har heile 14 statar innført eit abortforbod.
Dette har i seinare tid mobilisert fleire veljarar, då ein såg at i det desse rettane kunne innskrenkast ganske kraftig i det statane tok over.
Desse statane stemte for å utvida retten til abort der dette var ulovleg eller avgrensa:
- Arizona
- Missouri
- Florida (Her måtte ein ha ein ha 60 prosent fleirtal for å få fleirtal. Dei enda på 57,1 prosent)
- Sør-Dakota
- Colorado
- Maryland
- Montana
- Nevada
- New York
Desse stemte mot:
Desse statane stemte for å oppretthalda aborttilgang, og å innføra retten til abort i grunnlova til staten:
Montana, Missouri og Arizona er tre statar som Donald Trump vann. Likevel stemte desse for å oppretthalde, eller liberalisera abortlovene.
– Det visar at abortsaka ikkje er viktig nok til at dei stemmer på Demokratane i eit presidentval. Det er økonomi og innvandring som trumfar alle andre saker, seier Hilmar Mjelde, som er professor i statsvitskap på Høgskulen på Vestlandet.
I tillegg til abort, har marihuana òg vore ei sak som har fått momentum dei siste åra. I 24 statar er cannabis lovleg for rekreasjonsbruk, og i sju statar er bruken dekriminalisert.
No har òg Nevada stemt for å legalisera medisinsk marihuana, og dessutan etablera ein medisinsk cannabiskommisjon.
I Florida stemte 56 prosent for legalisering, men også her treng dei 60 prosent for å få forslaget gjennom.
Auka minsteløn, men ikkje overalt
Fleire statar har òg vore innom minstelønn. I dag ligg minstelønna på usle 7,25 dollar, og der har han lege stabilt sidan 2009.
Sidan då har fleire forsøkt å auka den føderale minsteløna, seinast i 2021. Dette har ikkje skjedd.
Likevel er det store forskjellar frå stat til stat, der mange har minsteløn lang høgare enn 7,25 dollar.
Desse stemte for å auke minsteløna:
- Missouri stemte for minsteløn på 13,75 dollar, og dessutan ein time betalt sjukefråvær for kvar 30. arbeidstime.
- Alaska stemte for å auka minsteløna til 15 dollar.
Desse stemte i mot:
- California stemte mot å auke minsteløna frå 15,50 til 18 dollar.
- Massachusetts stemte mot å auke minsteløna for tilsette som tek imot tips.
I tillegg stemte Arizona mot eit forslag om å redusera minsteløna for arbeidstakarar som tek imot tips.
Her er alt anna som vart stemt over på valnatta:
Arizona stemte for at statleg og lokalt politi kan handheva immigrasjonslover og auka straffene for fentanyl.
California oppheva eit forslag om homofilt ekteskap.
Nevada auka krav til identifikasjon for å stemma i val.
Idaho, Kentucky Missouri og Nord-Carolina, Sør-Carolina, Wisconsin og Oklahoma stemte for at berre amerikanske statsborgarar kan stemma.
Idaho stemte ned forslag om å etablera rangert val i primærval.