Til seters for å gjere seg feite, prompe og rape

På Meløya seter i Einunndalen går det i desse dagar føre seg eit unikt forskingsprosjekt.

Ein undersøker korleis geitene kan sleppe ut mindre metan når dei rapar, pustar og prompar, med ei metode som ikkje er brukt før.

– Eg har lese mykje, og eg har ikkje lese at nokon har gjort det vi gjer no, seier prosjektansvarleg i Metanhub, Eirik Selmer-Olsen.

• Forskarar veit allereie ein del om korleis kyrne kan prompe og rape mindre skadelege gassar. Bønder er i gang med annleis fôring.

Målar metanutslepp

Drivhusgassen metan blir rekna som enno meir skadeleg for klimaet enn CO₂. Ifølge miljødirektoratet står landbruket for over 50 prosent av utsleppa av denne gassen.

På setra i Nord-Østerdalen går ein geiteflokk, som no blir forska på og beiter. I forskingsprosjektet går nokon på innmarksbeite og andre på utmarksbeite.

I tillegg blir nokon fora med kraftfôr som har metanhemmarar i seg. Resten får det vanlege kraftfôret.

Slik skal dei finne ut kva for faktorar som spelar inn på metanutsleppa frå geitene.

Fleire gonger om dagen går geitene inn og ut av ein varebil som står ute på setra. Varebilen er full av kammer, og i desse blir det gjort målingar av kor mykje metan dei slepp ut.

Forskarane kartlegg og kva dyra et når dei er ute på beite. I fjellet er det nemleg mange plantesortar som er rike på tanin.

– Forsking viser at dette kan ha ein metanhemmande effekt, seier Margrete Eknæs, forskar ved NMBU.

Difor kan beite ha innverknad på mengda metan geitene slepp ut. Dette skal forskinga forhåpentlegvis seie nok om.

Spent på resultata

Elsa Marie Rødby (Sp), Stortingsrepresentant for Akershus som er kommunen NMBU ligg i, var og på besøk på setra. Ho er svært positiv til prosjektet.

– Saman med forskarar frå Ås gjer landbruket ein kjempestor jobb for å gjere det dei kan når det gjeld klimautslepp.

Ho er spent på kva som kan kome ut av forskinga.

– Vi har klimaforpliktelser som gjer at vi må jobbe betre med for eksempel metanutslepp, og no ser vi i praksis at det er mogleg. Det synst eg er utruleg positivt.

• Kyr reknast ofte som klimabomber, fordi dei et gras. Det viser seg også at planteetarane blant menneske prompar meir.