Lågaste klimagassutslepp sidan 1990

Nye tal frå SSB viser at klimagassutsleppa i 2023 var 2,3 millionar tonn CO₂-ekvivalentar lågare enn i 2022.

Det svarer til ein reduksjon på 4,7 prosent, og er dei lågaste utsleppa som er målt sidan 1990.

– Den største bidragsytaren er industri og byggverk. Men det er også stor nedgang i vegtrafikk og olje- og gassutvinning, seier seniorrådgivar Trude Melby Bothner til NRK.

– Og kven bidrar minst?

– Det er oppvarming i næringsbygg og hushald, der er det ein auke.

– Utsleppspilene peikar rett veg

Noreg er bak sitt eiga skjema for å få ned energibruken i norske hus, og Enova har blitt kritisert for å prioritere gigantomane prestisjeprosjekt i staden for støtteordningar til folk flest.

– Justeringa av Enova-mandatet var heilt feil, sa energiminister Terje Aasland (Ap) i sommar.

I oktober varsla den same regjeringa at ho ikkje var i rute med målet om å halvere utsleppa.

I «Grøn bok», der regjeringa rapporterer om eigne klimamål, blei «kuttbanen» i staden talfesta til 26,3 prosent.

Regjeringa opna derfor for å bruke «fleksible mekanismar» – altså kvotekjøp i utlandet – for å oppfylle forpliktingane i Parisavtalen om 55 prosent kutt innan 2030.

I Hurdalsplattforma tok den same regjeringa mål av seg å ta heile kuttet innanlands, utan kjøp av klimakvotar i utlandet.

Klima- og miljøminister Tore O. Sandvik seier at «kvart tonn og kvar tidel vi bremsar den globale oppvarminga tel».

– Utsleppspilene peikar rett veg, men framleis krevst det tiltak, reguleringar og politikk for å nå måla, og rusa norsk verdiskaping og næringslivet for lågutsleppssamfunnet.

Han legg til:

– Det vil ta tid før vi ser alle resultata, men vi skal nå målet vi har meldt inn.

Miljødirektoratet kjem med meir detaljerte tal på kommune- og fylkesnivå i desember.

– Ikkje la deg lure

Dei nye tala frå SSB er i tråd med tala frå juni, som blei kritiserte for ikkje å reflektere verkelegheita.

– Ikkje la deg lure av totalen på 4,7 prosent, sa fagsjef i Bellona, Christian Eriksen.

– Ein vesentleg del av dette kjem av endringar som ikkje har noko som helst med omstilling å gjere, som redusert aktivitet i industri og landbruk, og bruk av biodrivstoff i vegtrafikken. Dette er «reduksjonar» som kan reverserast frå eitt år til eit anna.

SV er budsjettpartnar til regjeringa, og legg fram sitt eige forslag til statsbudsjett på torsdag.

– Sjølv om dette er den største nedgangen i utslepp av klimagassar sidan finanskrisa, er det likevel langt unna det vi treng av utsleppskutt, seier stortingsrepresentant for SV og medlem i Energi- og miljøkomiteen, Lars Haltbrekken.

Han varslar at utsleppskutta vil vere avgjerande for SV i dei kommande forhandlingane.

– Vi ser stadig sterkare teikn på at klimakrisa herjar med oss. Sist veke med uvêret på Vestlandet og flaumane i Spania. Nå må vi få fortgang i arbeidet med dei store utsleppskutta.

– På grensa til umogleg å nå 2030-målet

Eftas overvakingsorgan (Esa) sa i fjor at Noreg «heng etter» og «sterkt må vurdere fleire tiltak for å redusere utslepp».

På same tid sa samferdselssektoren at det var «svært krevjande» og på grensa til umogleg å nå 2030-målet med dei verktøya dei i dag har for handa:

«Dei gjennomførte analysane viser at det ikkje er mogleg å nå klimamåla med realistiske tiltak og tilhøyrande nødvendig verkemiddelbruk innan 2030» (side 13).

– Det er positivt med ein nedgang, men vi ser nå enda tydelegare kor mykje det hastar, seier Truls Gulowsen, leiar i Naturvernforbundet.

– Noreg har brukt 33 år på å kutte litt over 9 prosent.

LES MEIR: Korleis går det med klimaet?