Kan Trump få fredsprisen for dette?

10. oktober får vi vite kven som blir tildelt Nobels fredspris i 2025.

Enkelte nominerte snakkar høgare om bragdene sine enn andre.

– Eg løyser i snitt éin krig i månaden, sa USAs president Donald Trump i juni.

Då hadde han vore president igjen i seks månadar. Sidan har han veksla mellom å snakke om seks og sju konfliktar han har løyst i år.

NRK har bedt forskningssjef Siri Aas Rustad ved Prio ta ei vurdering av dei.

India og Pakistan

Max Desfor / AP / NTB

Forholdet mellom dei to atommaktene har vore spent sidan 1947.

Mukhtar Khan / AP / NTB

Særleg i grenseområdet Kashmir.

Adnan Abidi / Reuters / NTB

I mai braut det ut nye kampar.

Dei varte i fire dagar, før Trump annonserte:

Forskarens dom: Delvis sant

– Pakistan har nominert Trump til fredsprisen for innsatsen, men India seier at USA ikkje spelte noka stor rolle, seier Rustad.

Angrepa stoppa, men forholdet mellom India og Pakistan er framleis spent.

– Kashmir-konflikten er ikkje løyst.

Iran og Israel

EYAD BABA / AFP / NTB

Konflikten mellom dei to erkefiandene nådde eit nytt nivå i juni, då Israel bomba militære og sivile mål i Iran.

Iran svarte med samme mynt.

ATTA KENARE / AFP / NTB

USA støtta Israel ved å bombe tre av Irans atomanlegg.

Seinare erklærte Trump våpenkvile på sosiale medium.

Forskarens dom: Delvis usant

Det blei ei svak våpenkvile, men først etter at USA bomba Iran.

– Det vil seie at USA ikkje var nokon uavhengig tredjepart eller meklar. Og dette er ei konflikt som kan blusse opp igjen når som helst, seier Rustad.

Trump sa også at USA hadde tilintetgjort store delar av Irans atomprogram, men dette blei seinare avkrefta i ein etterretningsrapport frå Pentagon.

Israels statsminister har nominert Trump til fredsprisen.

Serbia og Kosovo

HAZIR REKA / Reuters / NTB

Kosovo-krigen varte frå 1998 til 1999. 

Fleire serbiske leiarar har blitt dømt for krigsbrotsverk og etnisk reinsking under krigen.

CHRISTOPHE SIMON / AFP / NTB

Krigen tok slutt etter at Nato hadde bomba Serbia i 78 dagar.

Men først i 2008 fekk Kosovo sjølvstende frå Serbia.

Sidan har det vore konflikt og sporadisk vald, men ikkje krig mellom dei to landa.

ARMEND NIMANI / AFP / NTB

Likevel kom denne påstanden i slutten av juli:

Forskarens dom: Usant

– Det har vore spenningar mellom Serbia og Kosovo dei siste åra, men ingenting som tyder på at det skal bli ein ny stor krig, seier Rustad.

– Det har heller ikkje vore nokon forhandlingar. I beste fall har det vore press for å starte opp ein ny dialog mellom landa.

Egypt og Etiopia

Dei to landa har i 14 år lege i konflikt om denne demninga på Nilen:

- / AFP / NTB

Etiopia byggar Afrikas største vasskraftverk og demning her.

Prosjektet vil gi energi til millionar av etiopiarar.

MOHAMED ABD EL GHANY / Reuters / NTB

Samstundes hindrar demninga vatnet i å renne nedover til Egypt.

Der bur 95 prosent av befolkninga langs Nilen, og er avhengig av elva.

AMANUEL SILESHI / AFP / NTB

I juni skreiv Trump plutseleg på sosiale medium at problemet var løyst, takka vere han:

«Det er fred enn så lenge, på grunn av at eg blanda meg inn, og slik vil det forbli!»

Forskarens dom: Usant

– Dette er feil. Her var det verken krig eller vald, så å seie at ein har løyst ein krig blir å dra det veldig langt, seier Rustad.

Det stemmer at det var diplomatiske forhandlingar, men ingen avtale er underteikna.

Tysdag 9. september innvigde Etiopia demninga formelt.

Kambodsja og Thailand

Chalinee Thirasupa / Reuters / NTB

Grensa mellom Surin-provinsen i Thailand og Oddar Meanchey i Kambodsja har vore ei kjelde til konflikt i over 100 år.

LILLIAN SUWANRUMPHA / AFP / NTB

I julia blussa kampane opp på nytt.

Roun Ry / Reuters / NTB

Etter fem dagar pressa USA på for ei våpenkvile.

Forskarens dom: Delvis sant

– Ja, dei fekk til ei våpenkvile, men det var Malaysia som dreiv forhandlingane framover, seier Rustad.

I tillegg er avtalen skjør. Konflikten held fram, og begge sider skuldar kvarandre for brot på avtalen.

Likevel har Kambodsjas statsminister Hun Manet nominert Trump til fredsprisen for rolla USA spelte.

DR Kongo og Rwanda

LUIS TATO / AFP / NTB

Mineralrike DR Kongo har vore konfliktherja i over 30 år, heilt sidan folkemordet i nabolandet Rwanda i 1994.

I år eskalerte valden etter at den brutale M23-militsen tok over fleire byar i landet.

ALEXIS HUGUET / AFP / NTB

Konflikten har ført til ein enorm humanitær katastrofe.

JOSPIN MWISHA / AFP / NTB

Bevis peikar mot at Rwanda støttar M23 med soldatar og finansiering.

FN meiner den rwandiske hæren kontrollerer M23 sine operasjonar.

Men rwandiske myndigheiter nektar for dette.

Likevel var det utanriksminstrane til Rwanda og DR Kongo som signerte fredsavtale i Det kvite huset i juni.

ANDREW CABALLERO-REYNOLDS / AFP / NTB

«I dag stoppar valden og øydelegginga, og heile regionen startar på eit nytt kapittel med håp, moglegheiter, harmoni, vekst og fred.»

Forskarens dom: Delvis sant

– Avtalen er vag og langt frå å stoppe krigen. I tillegg var ikkje M23, som står for mesteparten av valden, inkludert i samtalane, seier Rustad.

Etter at avtalen blei signert, har drapa heldt fram i Aust-Kongo.

Armenia og Aserbajdsjan

NOVOSTI / NTB

Armenia og Azerbajdsjan, to tidlegare sovjetrepublikkar, har krangla om Nagorno-Karabakh sidan rett før Sovjetunionens fall.

ALAIN JOCARD / AFP / NTB

Utbrytarrepublikken ligg i eit fjellområde sør i Kaukasus, som er internasjonalt anerkjent som ein del av Aserbajdsjan.

Likevel har det vore kontrollert av armenske separatistar i mange år.

Mark Schiefelbein / AP / NTB

I august signerte Asarbajdsjan og Armenia ein fredsavtale i Det kvite huset.

Forskarens dom: Sant!

– Ja, her er det oppnådd ein avtale. Om han held, vil det vere store framsteg, så dette er ikkje berre tull og tøys, seier Rustad, og gir Trump og USA skryt for arbeidet.

Leiarane i begge land meiner at Trump fortener fredsprisen.

Men det er eitt problem med alle denne konfliktløysinga (eller ikkje løysinga) når det kjem til fredspris-potensial.

Fristen for å nominere kandidatar til årets pris, gjekk ut i januar.

Prisen gjeld nemleg for arbeid i det førre året.

Dimed er ikkje nominasjonane basert på årets fredslaging gyldige, etter reglane.

Interessert i USA? Høyr den nyaste episoden av utanriksredaksjonen sin podkast: