Her var det fleire som ikkje torde å dukke opp

Fleire cubanarar i Noreg tør ikkje å delta på markeringane for den cubanske dissidenten Luis Manuel Otero Alcántara denne helga.

Bakgrunnen skal vere frykt for sanksjonar frå cubanske myndigheiter etter at Otero Alcántara vann Raftoprisen for sin «fryktlause motstand mot eit autoritært styre».

Prisen vert markert med ulike arrangement i Bergen denne helga.

– Ingenting rører seg utan at myndigheitene veit det, seier ein eksil-cubanarar til NRK.

Han våger ikkje å stå fram med namn eller bilde. Og tør heller ikkje å delta på markeringane i Bergen.

Adri Mena Gonzales fortel at ho forgjeves har prøvd å få med seg fleire landsmenn til å markere årets Raftorpris.

Ho er frå Cuba, men busett i Bergen.

– Responsen er lågare enn forventa. Vi har annonsert breitt og ringt direkte, men folk er engstelege, seier ho.

Ho presiserer at ho har «stor forståing» for dei som vel å bli heime.

– Det skjønner eg godt, og eg legg ikkje noko press på dei.

– Er du engsteleg?

– Eg har bestemt meg for ikkje å la meg skremme, og i staden akseptere det som måtte bli konsekvensen for meg og familien min.

Ekspert: – Eg skjønner bekymringa

Raftoprisvinnaren har vore fengsla sidan 2021 for eit performancestykke, og sonar i dag i høgsikkerheitsfengselet Guanajay utanfor Havanna.

Det er venninna Yanelys Núñez Leyva, som tek imot prisen på vegner av kunstnaren.

Ho har vore ein aktiv deltakar i San Isidro-rørsla på Cuba, og lever i dag i eksil i Spania.

Les meir om menneskerettane på Cuba under.

– Eg skjønner bekymringa. Ikkje så mykje for dei som er i Noreg, men antakeleg meir for familiane deira på Cuba, seier Vegard Bye, som er statsvitar og ekspert på Latin-Amerika.

Han legg til:

– Så langt har ikkje cubanske myndigheiter hatt for vane å gå etter familiemedlemmer på same måte som vi har sett i Nicaragua og Venezuela.

– Så eg vil ikkje tru dette er nokon omgåande fare i dag.

Ekspert: – Trur ikkje på represaliar for dette

Professor Benedicte Bull har forska på samfunnsutviklinga i Latin-Amerika.

Ho meiner eksilcubanarar flest kan delta på prisutdelinga søndag kveld – utan fare for gjengjeldingar.

– Viss ein allereie er utsett, kan det sikkert vere ei ytterlegare belastning. Men eg trur ikkje folk blir utsette for represaliar berre for dette, seier ho.

Ho presiserer likevel at det er eit utbreidd fenomen at eksilcubanarar i utlandet blir overvakte av cubanske styresmakter.

– Kva typar represaliar kan cubanarar møte dersom dei ytrar seg fritt på Cuba?

– Det kan vere alt frå å bli fråteke privilegium, jobbar og studieplassar til å bli fengsla.

Sjå fleire reaksjonar under.

– Sanninga veg meir enn løgna

– På Cuba er det politiske fangar som sonar strenge dommar berre for å ville uttrykke seg fritt gjennom kunst, seier ein annan eksilcubanar til NRK.

Han ynskjer å vere anonym.

– Vi snakkar om straffer opp mot tjue år, berre for å uttrykke seg fritt. Eg kallar det terror, og det har gått føre seg mot den cubanske befolkninga i 65 år.

Han er likevel håpfull:

– Sanninga veg meir enn løgna, og vinn til slutt.