Vegard får støtte frå ingeniørforeining: – Blir både trist og eigentleg litt forbanna

– Ingeniørar med fagutdanning frå yrkesdag er dei mest attraktive. Difor er historia om Vegard Olsen som ikkje fekk studiestøtte sjokkerande.

Det seier Gisle Lømo Stensvold, leiaren i NITO Nordland, Noregs største organisasjon for ingeniørar og teknologar.

Han reagerer etter å ha høyrt historia om Vegard Olsen frå Narvik. Han skulle flytte til London saman med kjærasten Vilde for å studere romfart og fly.

Men Lånekassen vil ikkje gi han studiestøtte fordi han «berre» har gått forkurs etter yrkesfagretninga på vidaregåande, og ikkje har generell studiekompetanse.

• Elise Thuen-Nilsen var ein av dei første kvinnelege røyrleggarane i bransjen. Ho og TikTok er årsaka til at Tina (28) valde ein uvanleg yrkesveg.

– Skrik etter fleire fagutdanna

Vegard Olsen og kjærasten Vilde Hermansen skulle eigentleg ha vore på veg til England no.

Olsen skulle studere draumestudiumet som også næringslivet i regionen han kjem frå trenger. Han har kome inn på skulen, men kan likevel ikkje reise utan støtte frå lånekassa.

20-åringen gjekk forkurs etter yrkesfagretninga på vidaregåande. Difor har han ikkje generell studiekompetanse.

– Vi har snakka med dei i England personleg for å fortelje om kva forkurs er. Dei fortalde at dei berre såg på matte og fysikk. Dei såg ikkje på dei andre faga.

Utan forkurs hadde han hatt for lite matte og fysikk for å kome inn. Påbygg, som er alternativet til forkurs, har ti timar norsk i veka. Mange studentar synest ikkje det er relevant.

Men Lånekassa krev generell studiekompetanse for å støtte studium utanfor Norden. Det vil i praksis seie faget norsk, som Olsen ikkje fekk i forkurset.

– Eg synest det er teit. I Noreg skrik vi om at vi treng fleire med yrkesfag. Men når ein gjer det, og vil ta høgare utdanning som ikkje finst i Noreg går det ikkje, seier Vilde Hermansen, kjærasten til Olsen.

– Tragisk at lånekassen stikk kjeppar i hjula

Gisle Lømo Stensvold er leiar for Noregs største organisasjon for ingeniørar og teknologar, NITO, i Nordland. Han reagerer sterkt.

– Eg blir både trist og eigentleg litt forbanna når eg høyrer dette, seier han til NRK.

Stensvold har jobba med yrkesutdanning i mange år. Han har råda mange til å ta fagbrev og høgare utdanning, som forkurs, seinare.

– Vi ser at dei beste ingeniørane er dei som har fagutdanning i botn.

Stensvold forklarar at generell studiekompetanse heller ikkje er godt nok for å kome inn på ingeniørutdanningar i Noreg. Då må ein ha spesiell studiekompetanse.

– Det er eigentleg å lure folk til å ta eit ubrukeleg påbyggingsår, seier NITO-leiaren.

– Det er tragisk at regelverket til Lånekassen stikk kjeppar i hjula til ein slik karriereveg.

– Altfor firkanta

Både næringslivsorganisasjonen NHO og studentorganisasjonen ANSA har tidlegare reagert på regelverket.

– Dette er eit kronglete hinder for nordmenn som vil studere i utlandet, sjølv på viktige studieprogram som ikkje finst i Noreg, seier Øyvind Bryhn Pettersen, President i ANSA.

Hans Christian Kaurin Hansson, regiondirektør i NHO Nordland, seier Lånekassen bør vere meir fleksibel fordi det er venta stor etterspurnad etter ingeniørar i rom- og flyfag framover.

– Dette synest vi i NHO er altfor firkanta, seier han.

Ifølge NITO meiner 60 prosent av arbeidsgivarane i Nordland at det er mangel på ingeniørar. Det er høgare enn landsgjennomsnittet som er på 54.

– Det er betenkeleg at folk som er motiverte til å ta ein slik utdanning ikkje får lov til det.

Men Anette Bjerke, kommunikasjonsdirektør i Lånekassen, seier regelverket krev at søkaren må ha generell studiekompetanse for universitets- og høgskuleutdanning i land utanfor Norden om hen skal få lån og stipend.

– Det finst nokre unntak knytt til alder, varig sjukdom og utøvande, kunstnariske utdanningar, men andre forhold vil ikkje opne for å kunne gi stønad.

Stensvold i NITO forstår likevel ikkje kvifor reglene er slik.

– Utdanningsinstitusjonen har rekna han som kvalifisert. Då er det heilt merkeleg at Lånekassen sitt regelverk stikk kjeppar i hjula. Eg blir heilt opprørt rett og slett.

Reglane kan bli endra

Men det er ikkje sikkert at det kjem til å halde fram å vere slik i framtida.

Statssekretær for forsking og høgare utdanning, Ivar Prestbakmo, seier at det er på tide å sjå på om regelverket bør bli endra.

– Det er lenge sidan reglane for generell studiekompetanse for utdanning i utlandet sist blei vurdert, og det er nyleg kome ein ny universitets- og høgskolelov og ein ny opplæringslov som tilseier at det kan vere på tide, skriv han i ein e-post til NRK.

Men han meiner det likevel ikkje vil ha mykje å seie for Olsen. Reglane for dette studieåret ligg fast. Eventuelle endringar vil først skje neste år ifølge Prestbakmo.

NITO synest ikkje det er godt nok.

– NITO prøver å ta det opp både gjennom politiske og økonomiske kanalar. Men det hjelper ikkje Vegard som hadde gått og gledd seg.