Therese Johaug opnar opp om graviditeten: – Eg likar det ikkje

– Eg likar jo ikkje dette. Eg likar det som kjem. Men eg likar jo ikkje å gå gravid. Ein kjenner seg jo ikkje som seg sjølv.

Therese Johaug er brutalt ærleg når NRK møter ho i slutten av oktober. Kulemagen til 37-åringen veks litt kvar einaste dag.

I januar ventar ho og ektemannen Nils Jakob Hoff sitt andre barn.

Men for Johaug er ikkje tida fram til fødsel noko ho set særleg stor pris på.

«Mista det heilt»

– Sjå ryggen min. Han er heilt bra igjen, seier Johaug og bøyer seg fram og tilbake ved kjøkkenbenken.

Den siste tida har vore prega av smerter i ryggen, som ho innrømmer blei verre etter ei treningsøkt.

– Eg har trent berre to økter på tre veker da. Det har vore heilt forferdeleg, legg ho til.

– Kor gravid kjenner du deg?

– Åh, altfor gravid. Til at eg skal gå i to og ein halv månad til, seier ho.

Når NRK møter ho er det er litt over 70 dagar til termin.

– Eg veit jo at når desember kjem, så går det fort, men for meg er det lenge, legg ho til.

Familien Johaug-Hoff fekk sitt fyrste barn våren 2023. Sidan har Johaug stått på startstreken i fleire renn, inkludert VM i Trondheim i 2025.

– Identiteten din er kanskje i større grad knytt til at ein skal vere i god form?

– Ja, og i alle fall nå med det at eg har hatt trøbbel med ryggen i tillegg til graviditeten. Då mista eg det heilt. I hovudet også, ein blir jo berre dritsur.

– Då var du ikkje verdas beste menneske?

Johaug skrattar og forklarar:

– Litt forsiktig prøver eg å seie det, ja.

Blir «grinete»

– Korleis beskriv du din eigen sinnstilstand i det?

– Eg går berre rundt og er deppa.

Johaug seier det ikkje berre handlar om treninga, men at ho føler ho ikkje får til ting i kvardagen.

Det blir vanskelegare å plukke opp ting frå golvet, ta på sokkar, setje seg inn i bilen, gå ut av bilen.

– Eg kjenner meg som ei 80 år gamal dame. Då mistar eg det litt. Eg blir grinete, skikkeleg grinete. Eg har ikkje vore det beste koneemnet. Eg ser meg sjølv, liksom.

Vant til å ha full kontroll

– Eg møter kvinner som beskriv graviditet som ein av livets finaste periodar, medan for andre er svangerskapet meir krevjande, seier Bente Prytz Mjølstad, som er fastlege og forskar ved NTNU.

Ho fortel at opplevinga av å vere gravid varierer frå kvinne til kvinne, og at svangerskapet kan opplevast enda meir utfordrande for idrettsutøvarar.

– Dei er vant til å ha full kontroll over kroppen. Det er nok ekstra utfordrande å kjenne at kroppen endrar seg og at det etter kvart set avgrensingar for kva ein kan gjere.

Sjølv om svangerskap ikkje er ein sjukdom, er det heller ikkje ein normal tilstand, meiner Mjølstad.

– Nokon kan oppleve det som tap av kontroll, særleg når ein er vant til å prestere og meistre, seier ho.

Mjølstad forklarar at samfunnet ofte har sterke forventningar til at gravide skal føle seg lykkelege og takksame. Og at det kan bli ein ekstra belastning når verkelegheita ikkje stemmer med ideala.

– Endra vekt og kroppsfasong er ein naturleg del av svangerskapet. For nokon kan desse endringane også utfordre kroppsbiletet og sjølvkjensle, seier ho.

Ho held fram:

– Å bere fram eit nytt menneske er i seg sjølv ein ekstra jobb, som krev fysisk og mentalt kapasitet. Det påverkar ofte kvardagsliv, arbeid og eigenomsorg.

Legen meiner det er fint at ein kan vere open om at kvinner har ulike erfaringar med graviditet og understrekar at det ikkje finst noko «riktig måte» å oppleve det på.

• Therese Johaug planlegg å jobbe som langrennsekspert for NRK under OL i Italia, berre få veker etter termin i januar:

– Går berre éin veg

Ei som har vore borti problemstillinga før, er friidrettsutøvar Amalie Iuel. For to år sidan fødde ho sitt fyrste barn.

– Eg trur me er vant til å vita kor mykje me kan pushe kroppen vår, og me har også veldig god kontroll. Me kjenner kroppen vår veldig godt.

Iuel har sidan ho fødde i september 2023, trent seg opp att og slått fleire av sine eigne rekordar på friidrettsbanen.

– Eg synest eigentleg det var ganske koseleg å gå gravid, seier Iuel.

Ho innrømmer at ho var førebudd på at forma kom til å bli dårlegare gjennom svangerskapet.

– Eg gjekk eigentleg berre og venta på det.

Ho held fram:

– Eg var streng med meg sjølv tidleg i svangerskapet. Eg skulle ikkje la det påverke meg for mykje. Eg visste jo at dette her kjem berre til å gå éin veg, fortel ho.

– Det var jo slik at når eg prøvde å utføre spentshopp eller andre øvingar som eg i alle år tidlegare har fått til. Plutseleg klarte eg det ikkje lenger, fordi det var så mykje endringar på kort tid, legg ho til.

Sjølv om den tidlegare langrennsstjerna synest det er tungt å gå gravid, er ho også takksam.

– Eg føler meg veldig heldig som blir gravid. Så det er jo fantastisk, for all del.

Seier Johaug og brukar ein trope frå tida som idrettsutøvar:

– Gullmedaljen, eg veit jo at han ligg framme der. Så eg skal klare å halde ut nokre månadar til.