Professor meiner Elon Musk bidrar til normalisering av fascisme og nynazisme

Tesla-gründer og eigar av plattforma X Elon Musk er i hardt vêr etter framferd hans på scena i forkant av presidentseremonien i USA måndag.

Musk pressa høgrehanda mot venstre bryst, før han strakk armen skrått ut i vêret. Så snudde han seg 180 gradar, før han gjentok den same rørsla.

– Det bidrar til å normalisere fascisme og nynazisme, seier Tore Wig til NRK.

Han er professor ved Institutt for statsvitskap ved Universitetet i Oslo.

Uavhengig av kva Musks intensjon faktisk var, meiner Wig at framferda gir grunn til bekymring.

– Når ein så kjent person gjer dette, sender det eit signal om at slike haldningar er meir akseptable. Det kan mobilisere fleire til å støtte den ideologien, åtvarar Wig.

– Alle som bryr seg om demokrati og fridom, bør vere bekymra.

– Vegskilje

I talen sin gjekk Elon Musk høgt ut og sa blant anna at Trump sin valsiger ikkje er ein vanleg siger.

– Dette var eit vegskilje i menneskeleg sivilisasjon, sa Musk.

Han snakka også om tankane om å sende astronautar til Mars og kor fantastisk det vil vere å plante det flagget på ein annan planet for første gong.

– Eg ser fram til framtida, sa Musk medan han gestikulerte frå talarstolen.

Intervjua AfD

Professor Wig peikar på at Musk dei siste månadene har vist stadig meir sympati for saker frå ytre høgre.

Musk har støtta det tyske ytre høgre-partiet Alternativ for Tyskland (AfD).

– Berre AfD kan redde Tyskland, skreiv han på X.

Han har òg intervjua partileiaren og skreve ein kronikk i Welt am Sonntag der han skulda tradisjonelle parti for å ha feila.

Det fekk Tysklands visekanslar Robert Habeck til å reagere. Han skulda Musk for å styrke krefter som undergrev demokratiske verdiar.

Ut mot Scholz

Også statsminister Olaf Scholz seier tysdag at det er uakseptabelt å støtte det ekstreme høgre.

Det fekk Musk til å ty til X igjen:

«Shame on Oaf Schitz!», skreiv han over ein video frå økonomikonferansen i Davos der Scholz har vore deltakar.

Sidan Musk tok over X, har plattforma blitt skulda for å fremje høgreekstreme idear og konspirasjonsteoriar.

Det meiner professor Wig er eit farleg utviklingstrekk.

– Måten X fungerer på no, gjer at du blir meir eksponert for den typen tankegods. Eg trur han har begynt å tru på ein del av dei tinga han sjølv blir eksponert for.

– Minner om nazihelsing

Kroppsspråkekspert Vidar Hansen meiner at Musk sin gest står fram som ein bevisst handling.

– Eg er jo litt overraska at han gjer det. Det er forbatt med ein nazihelsing.

Hansen peikar på fleire element i gesten som minner om ei nazistisk helsing:

– Handa går 45 grader ut og opp frå kroppen, med samla fingrar og handflata vend ned. Det er ofte gjort i eit bestemt tempo for å vise styrkje og makt.

Sjølv om gesten liknar sterkt på ein nazihelsing, kan ein ikkje vere heilt bastant i tolkinga, understrekar eksperten.

– Ikkje avskrive

Sigrid Rege Gårdsvoll er kommentator på nettsida Amerikansk politikk.

Ho peikar på at i rørsla rundt Donald Trump så har bruken av ulik symbolikk blitt brukt i mange samanhengar.

– I sitt form og vesen så var dette ei nazihelsing, og så er det ikkje sikkert at det var meint å skulle vere det, seier Gårdsvoll.

Ho meiner at vi ikkje skal overdramatisere dette.

– Men eg synest ikkje at vi skal avskrive dette som tilfeldig heller.

Interessert i utanriks? Lytt til utanriksredaksjonen si podkast: