Så sjeldan bør du ete takeaway – forskarar har analysert innhaldet

Det er utan tvil både enkelt og digg å bestille mat frå nettet. Men det vi får levert på døra, er sjeldan det aller sunnaste alternativet.

Ifølge både Wolt og Foodora bruker nordmenn slike tenester meir og meir.

Nå har danske forskarar tatt ein grundig titt på kva den mest populære takeaway-maten inneheld. Heilt ned til vitamin og mineral.

Og resultata er ikkje særleg oppmuntrande. Nokre av rettene inneheld langt meir metta feitt enn det som er tilrådinga.

Og eitt av måltida hadde tre gonger så høgt saltinnhald som det du maks bør ete i løpet av ein dag.

Vil gjere sunne val

Berre for å gjere det heilt klart, så er det eitt feitt om du et måltidene heime, levert som takeaway, eller om du sit i restauranten. Innhaldet er akkurat det same. Innhaldet er akkurat det same.

NRK møter to tenåringar på McDonalds i Trondheim. Dei unner seg eit slikt måltid om lag éin gong i månaden.

– Eg tenker eigentleg ikkje så mykje over kva maten inneheld, seier Silvana (14).

Men begge dei to jentene ønsker å gjere sunne val.

– Vi prøver å ikkje ete så mykje av dette til vanleg, seier Oline (13).

Heime hos Silvana er det ofte ho som lagar middag.

– Da prøver eg å ha mest mogleg grønsaker i.

Fokus på 22 populære retter

I den nye studien har forskarar totalt undersøkt 184 takeaway-måltid frå restaurantar i heile Danmark. Formålet var å få auka kunnskap om næringsinnhaldet i maten folk et stadig meir av.

Alle måltida blei analyserte for både makro- og mikronæringsstoff: Blant anna feitt, nitrogen, vitamin, oske, tørrstoff, kostfiber, sukker og stivelse.

Forskarane hadde fokus på 22 populære takeaway-retter, som pizza, burgarar, kebab, asiatiske retter, sushi og salatar.

Sisse Fagt er ein av forskarane bak den nye rapporten. Og ho er tydeleg på at funna ikkje er av den positive sorten.

Her har du ei oversikt over kor mange kaloriar fleire av dei populære rettane i studien inneheld:

Ei klar oppfordring

– Rettene inneheld mykje feitt og salt, og dessutan lite kostfiber og grønt. Det seier ho til DR.

Halvparten av dei undersøkte måltida inneheldt for mykje metta feitt samanlikna med oppfordringane.

Fagt har ei klar oppfordring:

– Dette er ikkje noko du bør ete kvar veke. Det kan vere ok å ete éin gong i månaden. Et du veldig sunt elles, er det kanskje greitt å ete to gongar i månaden.

Studien fann blant anna at ein pizza med kebabkjøtt, salat og dressing inneheldt 1600 kaloriar.

– Her dekker du to tredelar av det daglege energibehovet ditt. Det er nesten gjort på berre eitt måltid, seier forskaren.

Desse tre måltida i rapporten inneheldt flest kaloriar:

• Pizza med kebabkjøtt: Ein pizza med kebab, salat og dressing inneheld samla 6700 kilojoule. Dette svarer omtrent til 1600 kaloriar. I tillegg inneheld den 138 prosent av det som er tilrådd av dagleg saltinntak.
• Butter chicken med ris: Ein god porsjon inneheld totalt 5700 kilojoule, viser rapporten.
• Kylling i karri med ris: Eit slikt måltid inneheld 5300 kilojoule. Det har også 15 gram salt, som er tre gonger så mykje som det tilrådde dagsnivået.

Må få ta opplyste val

Det å analysere denne typen mat er noko klinisk ernæringsfysiolog, Tine Sundfør, meiner er eit steg i rett retning. At det fører til at forbrukaren kan ta opplyste val.

– Eg trur ikkje folk går rundt og trur at dette er helsekost. Men eg trur faktisk mange blir veldig overraska over å vite at om ein berre et denne eine porsjonen, så har ein dekt to tredelar av kaloriinntaket i løpet av ein dag.

Da er det lett å få eit energioverskot, slik at vekta fort går opp, forklarer eksperten.

– Og det bør vere ei tydelegare opplysning, slik at ein i alle fall kan ta eit ønska val, seier Sundfør til NRK.

Ho er ikkje for at ein på ein restaurantmeny skal merke kaloriinnhaldet i rettane, men når det gjeld takeaway, er det kanskje ikkje så dumt at ein har høve til å sjekke.

– Når ein bestiller på nett, så kan det jo vere ein stad der ein kan klikke seg inn dersom ein har lyst til å sjå kor mange kaloriar måltidet inneheld. Det treng ikkje stå ved sida av prisen.

Sundfør trur på ingen måte at vi kjem til å slutte med takeaway, men ho håpar at ein kanskje kan endre innhaldet i det denne maten er laga av.

Nordmenn bestiller meir og meir takeaway

NRK har vore i kontakt med både Wolt og Foodora som leverer takeaway til svoltne nordmenn. Begge dei to selskapa bekreftar at dette er ein bransje i vekst.

– 2024 blei nok eit rekordår for Foodora, med solid vekst i talet på bestillingar. Samanlikna med året før auka bestillingane med 16 prosent. Desember blei vinnarmånaden med fleire leveransar enn nokon gong tidlegare, skriv selskapet i ein e-post til NRK.

Sjølv om burgarar, pizza og kebab framleis toppar listene, viser ein trendanalyse Foodora gjennomførte i starten av 2025, eit skifte i takeaway-vanane. Også mat i kategorien vegetar har hatt ein oppsving.

Wolt skriv i ein e-post at det er hamburgar som er mest populært å få levert heim. Og at salet av burgar, kebab og steikt kylling auka med 53 prosent frå 2023–2024.

– Totalt leverte vi nesten 2 millionar burgarmåltid i 2024.

– Stort potensial

Tine Sundfør meiner ein med små justeringar kan gjere takeaway-mat betre.

– Det er eit enormt potensial for å justere litt på rettane, slik at det hadde vore mogleg å gjere eitt av to val. Ein kan ha ein pizza i stor storleik, og ein mindre pizza med salat til same pris.

– Vel ein det siste, så har ein jo gjort eit utruleg godt val. Eg kan ikkje forstå at nokon i større grad ikkje prøver å ta denne marknaden, seier ernæringsfysiologen.