«Normale» fødslar blir det lite pengar ut av

Med ein helseforetaksmodell som prioriterer økonomisk lønsomheit framfor helsefagleg ansvarlegheit og samfunnsøkonomi, er det kanskje ikkje rart at ein no ser at fleire unge kvinner vurderer heimefødslar. Ei gradvis nedbygging av fødetilbod over heile landet er alvorleg, og kanskje det er dette ein no ser konsekvensen av? At fleire og fleire gravide vurderer uassisterte heimefødslar er alvorleg, og kan vere svært risikofylt.

Helseforetaksmodellen legg store band på korleis sjukehusa vert drifta, og «normale» fødslar blir det lite pengar ut av. I 2023 var jordmorforbundet ute og kritiserte finansieringa av norske sjukehus. Når ulike inngrep og behandlingar gjev sin sum, er det kritikkverdig at fødslar ikkje genererer større inntekter for sjukehusa. I 2023 gav fjerning av ein prostata kr. 19.100,-, medan ein fødsel gav drøye kr. 13 000,-. Og godt handverk vert heller ikkje premiert. Blir fødselen komplisert og det må keisarsnitt til, får sjukehusa kr. 43 000,- (tal frå 2023, NRK.no). Naturlege fødslar er uøkonomiske, og dermed blir dei ikkje prioriterte av leiarane i føretaka. Og dette leier igjen til nedbemanning og nedbygging.

Ein desentralisert fødestruktur påvirkar økonomien i helseføretaka. Nedbygginga av desentraliserte fødetilbod skjer bit for bit. Lengre veg til sjukehuset, og utryggheit for om ein når fram i tide blir konsekvensen. Å meine at dette ikkje påvirkar gravides tillit til det offentlege fødetilbodet, meiner eg er naivt.

Jordmødrene får stadig ein meir krevjande arbeidskvardag, og mange fødande opplev at dei tilsette på fødeavdelingane rundt omkring i landet er pressa til det ytterste. Me har utan tvil eit av verdas beste fødetilbod, men likevel vel mange å ikkje føde på sjukehus. Det må me ta inn over oss. Kanskje er det på tide å stille seg spørsmål om kva konsekvensar helseforetaksmodellen har? Kanskje det at fleire ynskjer å føde heime er eit symptom på ei organisering som ikkje ivaretek fødekvinner i stor nok grad?