Kaos og farlege situasjonar ved turist­attraksjon - no har Vegvesenet tatt grep

På ei smal, verna bru frå 1833 går riksveg 13, den einaste vegen gjennom Oddadalen i Hardanger.

Vegen er ein av dei mest brukte mellom Bergen og Oslo.

Brua her er òg det beste utkikkspunktet til den svært populære Låtefoss, ein gjengangar i feriefoto frå Vestland.

Møtepunktet mellom trafikk og turisme har gitt så store problem at Statens vegvesen no har sett inn trafikkdirigentar på staden.

– Der det samlar seg mykje folk, kan ein få trafikale utfordringar. Ting toppar seg ved Låtefoss og får konsekvensar for andre trafikantar, næringstransport, utrykkingskøyretøy, og turistar. seier fungerande avdelingsdirektør i Statens vegvesen, Henny-Kristin Asprenden Navarsete.

Turistar i vegbana

På vinterstid køyrer om lag 190 køyretøy over brua i timen. I turistsesongen mangedoblar talet seg til 600 køyretøy i timen.

På dei travlaste døgna i juli køyrde nesten 6500 køyretøy over den smale brua.

I tillegg til møtande trafikk, må trafikantane her også belage seg på å møte skodelystne turistar på brua, samt bilar som ryggar ut frå parkeringa like ved.

Ved fleire høve har køyretøy òg parkert i vegbana, då det ikkje har vore ledige parkeringsplassar.

Kaoset er ikkje av ny dato, men er blitt verre med åra. Allereie i 1989 song Øystein Sunde om dei trafikale utfordringane i området i låten «Campingvogna».

– Mykje av dei trafikale problema har sitt utspring i parkeringa her, seier Navarsete.

– Når dirigentane er der, er det berre trafikk éin veg om gongen, så dei mjuke trafikantane får litt meir plass på brua.

I tillegg til å sørge for at det er god trafikkflyt, hjelper dirigentane dei som skal rygge ut frå parkeringsplassen.

Dirigeringa gjer det òg tryggare for turistane, meiner Navarsete.

At det er nettopp ein foss turistane vil ta bilete av, gjer det ekstra utfordrande, seier ho.

– Dei er fråtekne ein av dei viktigaste sansane våre i trafikken, nemleg høyrsla. Så me oppmodar dei mjuke trafikantane der til å vere ekstra forsiktige.

– Ikkje så hysterisk

Frå mai til september sit Patrick Hylland elleve timar om dagen i Låtefoss Kiosk.

Herifrå har han god utsikt til vegen.

– Det er eit under at det ikkje har skjedd noko. Men noko kjem til å skje, det er klart, seier han.

I høgsesongen stoppar om lag tre tusen dagleg for å sjå på fossen, anslår Hylland.

– Det er det same kvart år. Det er fullt på parkeringa, folk skal krysse vegen, og bilane køyrer ikkje i 50, for å seie det slik. Eg sit med hjartet litt halsen.

Men når trafikkdirigentane er på plass, blir situasjonen ein heilt annan.

– Det er mykje stillare og rolegare, det er ikkje så hysterisk.

Dagleg leiar Lars Ivar Kollbotn i Aarekol Trafikktjeneste, som har tatt på seg oppdraget med å dirigere trafikken på staden, seier dirigentane får gode tilbakemeldingar frå turistar og trafikantar.

– Dei vinkar og gjev tommel opp!

Selskapet har oppdrag i trafikken over store deler av Vestlandet, men oppdrag i direkte tilknyting til ein turistattraksjon er ikkje kvardagskost.

– Det gjev ein god kjensle å vere med å vareta eit område som Låtefoss. No kan folk parkere og bevege seg roleg over mot fossen, og få ei god oppleving.

– Kunne vore her heile høgsesongen

Hylland vil gjerne ha trafikkdirigentane tilbake neste høgsesong, då aller helst allereie frå mai og ut august.

– Viss ikkje, må dei byggje ut området her. Det er det som er alternativet.

I utgangspunktet skal tiltaket berre vare fram til 11. august i år, då festivalgjengarane til Sus og Dus-festivalen i Odda har kome seg heim.

Navarsete utelukkar ikkje at dei vil vurdere liknande tiltak neste høgsesong òg.

– Det viktigaste er at me oppmodar både mjuke trafikantar og dei i køyretøy om å ikkje bidra til hindringar eller trafikkfarlege situasjonar, seier ho.

– Viss den oppmodinga ikkje når fram, må ein sette i verk andre tiltak.