Kan bli færre kvinner på Stortinget: – Har vore guttastemning i valkampen

11 hours ago 1

Den siste perioden har kvinneandelen på Stortinget vore 45 prosent. Altså relativt likt fordelt mellom kjønna.

Men etter valet i år ser det ut til at det blir langt færre kvinner på Stortinget.

Supermålinga til NRK for august tyder på at andelen kvinner kan bli 39 prosent.

Gjennomgangen til NRK viser at 59 kvinner og 91 menn er inne på lista. Då er 19 utjamningsmandat haldne utanfor.

– Det er eigentleg ikkje veldig overraskande med tanke på at det har vore litt guttastemning rundt dette valet, og at ein har vore redd for at det har vore mykje fokus på kvinner.

Det seier professor i statsvitskap på Institutt for politikk og forvaltning ved Universitetet i Bergen, Ragnhild Muriaas.

– I tillegg har vi ikkje nokon lovpålagde kvotereguleringar i Noreg som gjer at ein sikrar ein høg kjønnsbalanse.

Og det er særleg i Nord-Noreg at kvinnene er i manko.

– Burde ikkje vore eit problem

Berre tre kvinner verkar å vere garantert plass, om ein legg meiningsmålingane til grunn:

Cecilie Myrseth, Troms Ap
Marianne Næss, Finnmark Ap
Mona Nilsen, Nordland Ap

Sistnemnde synest det er trist at det har blitt slik.

– Det er urovekkande i 2025 at vi kan telje kvinnelege representantar på Stortinget frå Nordland med éin finger, og det er meg, seier Mona Nilsen.

Mona Nilsen, leder av Nordland Arbeiderparti.

Nord-Norgebenken på Stortinget vil truleg bestå av minst 13 menn, eller 81 prosent «mannetankar».

Her kan utjamningsmandata gi fleire kvinner, men også blant dei mest aktuelle kandidatane her, er det flest menn.

– Kvifor har det blitt sånn?

– Det må nesten dei andre partia også svare på. Det handlar mykje om kven er det ein set for eksempel på førsteplassen på lista der det vil vere aktuelt å ha berre éin kandidat, seier Nilsen.

Og nettopp valsystemet kan spele ei rolle her, ifølge professor Muriaas.

– Kan vere problematisk

Ho trur noko av årsaka til at det ligg an til å bli færre kvinner på Stortinget er valsystemet.

– Vi har ganske mange valkretsar i Noreg, og mange ulike parti som får inn få i kvar valkrets. Om du har menn som blir plasserte øvst på listene, så er det fleire menn som blir valde inn.

Ragnhild Muriaas, forsker UiB. Hun skal forske på politisk utholdenhet og hvorfor menn holder ut lenger enn kvinner i politikken.

Ho seier at veljarpreferansar også speler ei rolle.

For i nokre val så er det politiske parti som ikkje har så mykje intern regulering når det gjeld kjønnsbalanse på vallistene, som er populære.

– Då kan det vere slik at når dei partia slår an og kjem inn på Stortinget med fleire representantar, så vil du få færre kvinner.

Meningsmåling august 2025 Hvordan ville Norge stemt?

Vis i tillegg

Forrige måling Valget i 2021 Feilmargin

PartioppslutningPartiOppslutningEndring

27,6 %	−1,8
21,2 %	+0,6
14,6 %	−3,8
6,8 %	+0,3
6,4 %	+1,0
5,6 %	+0,1
4,7 %	+1,2
4,6 %	+1,5
4,4 %	+0,4
0,1 %	−0,1

Partimåling fra Norstat for august 2025 med til sammen 15 200 spurte i alle landets valgdistrikter. Viser endring fra tilsvarende «Supermåling» i mai.

Professoren seier ein kan vente at kjønnsbalansen går litt opp og ned. Men at det no, ifølge NRKs supermåling, ligg an til at berre tre kvinner frå Nord-Noreg får Stortingsplass, kan by på problem.

– Det kan vere problematisk, både den symbolske effekten og kor mykje engasjement det skaper for kvinner til å vere med i politikken, seier Muriaas.

Ein konsekvens av dette kan vere at visse type saker ikkje får like mykje fokus som dei ville ha fått om det hadde vore fleire kvinnelege representantar.

– Dersom ein tenker at visse typar saker som ein ser på som at kvinner er meir interesserte i, så vil ikkje dei komme så mykje på dagsordenen, og bli like mykje belyste, når du har såpass få kvinner.

– Kvinneandelen er for låg

Høgre har ei kvinne på andreplass på lista i Nordland, men dei siste målingane gir partiet lite håp om to plassar på Stortinget.

– Eg skal gjere ein god innsats fram til 8. september for at ikkje Mona Nilsen skal bli aleine der. Det er kjempeviktig at det er fleire damer som sjølvsagt skal representere Nordland. Det kan jo ikkje berre vere éi dame, seier Anita Sollie.

Mens førstekandidaten, ein mann, er nærast sikra ein plass.

– Det synest eg faktisk er veldig synd. Det er noko vi må tenke på alle partia i nominasjonen. Det skulle eg ønske var betre, seier Bård Ludvig Thorheim, Høgres 1.-kandidat.

Også i Arbeidarpartiet i Nordland er det ein mann som toppar lista. Til liks med Høgre, er der annankvar kandidat mann/kvinne, men partiet får truleg inn berre tre stortingsrepresentantar. Og dermed to menn og ei kvinne.

– Den kvinneandelen er for låg, seier Bjørnar Skjæran (Ap).