Forbrukartilsynet åtvarar mot falske konkurransar – les vilkåra nøye

Skjermen lyser opp. Ein influensar held fram ei blank eske som ho seier ho har lyst til å gi bort til nokon.

– Det er jo mange julekalendrar, nå fram mot desember. Det er ofte kalendrar som er utselde, så du vil vinne dei, seier Emilie Moldestad (16).

Saman med klassevenninnene Aurora Eriksen og Tomine Larsen Kristiansen ser ho tilboda heile tida på telefonen sin.

Influensarar og bedrifter vil gi bort gåver, du treng berre å like, kommentere og tipse nokre venner.

Emilie Moldestad (f.v.), Tomine Larsen Kristiansen og Aurora Eriksen får mange tilbod om konkurransar med fine premiar.

Foto: Joel Waag / NRK

Emilie Moldestad (f.v.), Tomine Larsen Kristiansen og Aurora Eriksen får mange tilbod om konkurransar med fine premiar.

Foto: Joel Waag / NRK

– Ser ein del svindel-konkurransar

Varene verkar veldig freistande og det er lett å delta i konkurransen for å prøve å vinne.

– Ein håpar jo alltid, men eg kjenner stundom at dei vel ut vinnarar med mange følgarar, slik at dei kan reklamere vidare med at dei vann, seier Aurora.

Forbrukartilsynet følger med på bedrifter og influensarar som er aktive nå i tida fram mot jul.

– Det vi dessverre ser ein del av, er at det kan vere svindel-konkurransar. Det kan vere snakk om store premiar, seier underdirektør Nina Elise Dietzel i Forbrukartilsynet.

Men det kan vise seg at premiane ikkje finst.

For nokre år sidan blei dei gjorde merksame på ein influensar som hadde hatt fleire konkurransar med fine premiar. Men ingen premiar blei delte ut.

– Da enda det med ei bot frå Forbrukartilsynet på 100.000 kroner, seier Dietzel.

Lever av merksemd

Det er ikkje tilfeldig at det blir fleire gåveutdelingar og konkurransar fram mot jul, seier medievitar Magnus Hoem Iversen.

Han seier mange ønsker å bruke influensarane for å marknadsføre butikken eller produktet sitt. Da gjer dei også alt dei kan for å nå ut til flest mogleg.

– Influensarar lever av merksemd. Er det éin ting desse konkurransane genererer, er det mykje engasjement og mykje visningar av innhalda deira.

Men å prøve å lure publikum med konkurransar utan premiar kan vere uklokt, meiner Iversen.

– Det kan jo skade tilliten på sikt. Det ville vere ein veldig kortsiktig strategi.

Forbrukartilsynet jobbar med å stoppe og førebygge ulovleg marknadsføring. Dei ser fleire influensarar som ikkje har god nok merking når dei reklamerer for varer, andre sine eller eigne.

Tilsynet prøver å rettleie og gi ein sjanse til å rette opp feilen. Men dersom det skjer gjentatte brot, kan dei gi bøter.

– Les vilkåra nøye

Dietzel meiner det er viktig at forbrukarane er merksame dersom noko verkar for godt til å vere sant.

Aurora Eriksen, Tomine Larsen Kristiansen og Emilie Moldestad får opp mange typar konkurransar på telefonane. Dei er usikre på kor stor sjansen eigentleg er for å vinne noko.

Joel Waag/NRK

– Det er lett å la seg lokke av ulike konkurransar eller julekalendrar, men sørg for å også lese vilkåra nøye. Så du ikkje er med på feil premissar eller trur at du har større sjansar for å vinne noko enn du faktisk har.

Ofte er det ikkje mykje som skal til for å delta i konkurransen for å vinne ein premie på sosiale medium. Du må like videoen og skrive inn namnet til nokon du kjenner.

Dei tre venninnene kjenner seg igjen i framgangsmåten.

– Eg blir ofte «tagga» av venner som har lyst til å vinne ting, seier Emilie Moldestad.

Men Forbrukartilsynet er ikkje begeistra for praksisen. Dei ber influensarar og bedrifter om å ikkje oppfordre til å skrive inn namnet til venner og kjente.

– Det er ikkje noko vi ønsker at bedriftene gjer. Det fører rett og slett til at andre får reklame som dei ikkje har bede om. Så ikkje still som vilkår at ein skal «tagge venner», seier Nina Elise Dietzel.