Vil utrydde villsvin – talet held seg stabilt

Det viser ferske tal frå overvakinga av villsvin hos Norsk institutt for naturforsking (NINA).

– Villsvin kan skade avlingar og spreie sjukdom til tamgrisar, som kan skade næringa. Derfor ønsker Noreg å utrydde arten, seier forskar ved NINA, Inger Maren Rivrud.

Trass i at Noreg ønsker å bli kvitt alle villsvin, held antalet seg stabilt.

I jaktåret 2024/2025 blei det anslått at det levde om lag 450–700 individ rundt Halden og Aremark i Østfold.

Ifølge forskaren, er grunnen samansett.

– Det er krevjande. Det krevst stor innsats å få ned bestanden, seier Rivrud.

Migrerer frå Sverige

Rivrud fortel om et stort villsvinproblem i Sverige, der dei kvart år skyt nærare 120.000 villsvin årleg. Likevel har dei over rundt 300.000 villsvin i dei svenske skogar.

Tidlegare har den svenske biologen Marcus Öhman føreslått å servere villsvinkjøtt i offentlege institusjonar, som ein del av løysinga.

– Sjølv om vi blir kvitt alle i Noreg, vil det framleis kome villsvin frå Sverige. Å halde bestanden på null, vil vere nesten umogleg, seier Rivrud.

Det har tidlegare blitt føreslått av Mattilsynet og Miljødirektoratet å bygge et gjerde mot Sverige i dei områda der det strøymer flest villsvin til.

– Ein må skyte rundt 50-60 % av bestanden for å få den til å gå nedover. Jegerinnsatsen er avgjerande, og veldig mange er ivrige, seier Rivrud.

Den nye rapporten til Norsk institutt for naturforsking (NINA) viser ein stabil bestand dei siste åra. I 21/22 blei det ikkje målt.

Forskar Rivrud seier kvar hogris kan få mellom seks og åtte ungar, og at dei har stor tilvekst.

– Det tar veldig mange timar å få felt eit villsvin. Dei dukkar ikkje opp på post kvar natt, så det er mange bomturar. Det krev at ein har nok tid, seier forskaren.

– Ønsker å ha ein bestand

Pål Sindre Svae, vilt – og utmarksforvaltar i Indre Østfold kommune, bekreftar at villsvin er ein utfordrande art å jakte på.

– Dei lærer fort. Dersom du forstyrrar flokken og skyt éin, kan resten av flokken halde seg unna området i lang tid etterpå, seier Svae.

Jegerane i Indre Østfold kommune har høg motivasjon for å skyte dei, ifølge utmarksforvaltaren.

– Men det er framleis jegerar som ønsker å ha ein bestand å jakte på i framtida, uansett kva nasjonal styresmakter måtte ønske, seier Svae

Dei fleste dyra lever i Halden og Aremark i Østfold, på grensa mot Sverige. Dyra har blitt observert så langt nord som Trøndelag. Også i landbruksfylket Innlandet er det villsvin.

Bonden Svein Amund Øvergård i Åsnes fekk besøk av ein villsvinfamilie i åkeren i fjor sommar:

Om du skulle møte eit villsvin, bør du ikkje vere redd, seier forskar Inger Maren Rivrud.

– Dei er i utgangspunktet ikkje farlege, og dei er svært sky. Dei unngår gjerne menneske. Møter du et villsvin tilfeldig, har du flaks, seier Rivrud.