Kjempar for myra i hyttekommunen – møter motstand

– Dette er døme på eit område eg meiner vi skulle hatt forbod mot å bygge på.

Det seier One Enerud (SV), varaordførar i Øystre Slidre kommune i Innlandet.

Nokre hundre meter nedanfor Beitostølen sentrum vedtok lokalpolitikarane i ei av dei større hyttekommunane i landet for nokre år sidan å bygge eit nytt hyttefelt.

Det er no i ferd med å reise seg. Her kan det byggast opp mot 170 fritidsbustader.

Under snøen er deler av terrenget myr.

Slik utbygging vil Enerud ha slutt på. Ho vil verken ha hytter eller infrastruktur som veg, vatn og avløp i myr.

– Vi må behalde myra slik den er, seier varaordføraren.

• Mange er einige med Enerud. Her kan du lese om at berre ein av ti ønsker fleire hytter.

Foreslo å gjere det forbode

Difor foreslo ho å gjere det forbode å bygge i myra.

Eit enkelt forslag å få gjennom i kommunestyret i ei av dei større hyttekommunane i landet, trudde ho.

– At vi skulle bli nedstemt på å forby bygging i myr hadde eg ikkje forventa, seier ho.

Men, i hyttekommunen i Valdres, ville berre 5 av dei i alt 23 politikarane gjere det forbode.

– Men så blir eg jo likevel ikkje så overraska. Vi er litt redde for å ta upopulære val.

– Øystre Slidre er ei fantastisk vakker hyttekommune. Vi har rein naturglede som slagord. Då er vi nøydde til å ta vare på naturen, seier Enerud.

No håpar ho på draghjelp frå høgare hald.

Vurderer nasjonalt forbod

I desember la Miljødirektoratet fram eit forslag om å verne myra og stanse all nedbygging av myr.

Forslaget gjeld i underkant av 30 000 kvadratkilometer. Det svarar til om lag 9 prosent av arealet i Noreg.

• Her kan du lese om hytteutbyggaren som grov ulovleg i myra.

No er forslaget til vurdering i departementet.

Klima- og miljøminister Andreas Bjelland Eriksen (Ap), meiner det er realistisk å innføre eit forbod mot å bygge i myr.

– Men vi må vurdere nøye korleis vi formar forbodet. Vi må finne ei god balanse mellom det å ta vare på mest mogleg myr, samstundes som vi også tek omsyn til andre viktige samfunnsomsyn og andre verdifulle areal.

Før ei ny lov eventuelt blir fremma på Stortinget, må saka ut på høyring.

– Den beskjeden vi no gir til kommunane om at fritidsbustader ikkje bør plasserast på myr, er viktig inntil Stortinget eventuelt vedtek eit forbod mot å bygge på myr.

I mellomtida oppmodar klima- og miljøministeren kommunane til å ta omsyn til myr.

– Plan- og bygningslova gir kommunane verktøy til å unngå nedbygging i myr, og eg heier på kommunar som vil bruke desse.

– Kommunane kan og bør ta omsyn til myr når dei vedtek sine arealplanar, så dei ikkje er avhengig av eit nasjonalt forbod for å ta vare på myr.

Skal ikkje bygge på myra, men..

Men å skulle lage eit lokalt forbod mot bygging i myr, slik Enerud vil ha, meiner ordføraren i kommunen som mellom anna huser destinasjonen Beitostølen, Bjarne Budal (Ap), hadde vore feil.

Han er einig i at ein skal ta vare på myra, men likevel vil han halde døra på gløtt for bygging.

Han meiner eit lokalt forbod er feil veg å gå.

– Det ville gitt Øystre Slidre kommune veldig krevjande rammer for å utvikle hyttelivet og reiselivet, seier Budal.

Han meiner dei er tydelege på at dei skal unngå å bygge nye hytter i myr i kommunen hans.

– Men vi har sagt at vi skal sjå på moglegheita til at samfunnskritisk infrastruktur kan gå.

Med det meiner han til dømes straum, vatn og avløp til hyttene.

Trass i at han ikkje vil ha eit lokalt forbod, er han open for ei nasjonal forskrift.

– Det vil gjere det tydeleg korleis ein skal utvikle både hyttebygging og annan type infrastruktur.

– Vi treng meir overordna retningar slik at alle har dei same rammevilkåra, seier Budal.

• Det er bråstopp i hyttebygginga. Her kan du lese om Ane som ikkje får selt hyttetomtene sine.

Treng tydlegare rammer

Mange saker som blir avgjort i kommunestyre rundt om i landet, har verdi langt utanfor kommunegrensene.

Saker om utbygging i myr er eit døme på dette.

Om ein grev i myra, blir store mengder klimagassar slept ut.

Gro Sandskjær Hanssen er forskar ved Oslo Met og professor ved NMBU.

Ho er også medlem i Klimautvalet 2050 som i fjor la fram ein rapport der det vart problematisert at kommunane har for mykje innverknad og at naturen blir bygd ned raskt.

Ho meiner kommunane treng tydlegare rammer i arealforvaltninga.

I Noreg er arealforvaltninga desentralisert og kommunane har mykje makt over arealbruken. I mange andre land ligg denne makta på høgare nivå enn i kommunen.

I rapporten seier Klimautvalet at ein bør sjå på ein annan måte å organisere arealforvaltninga.

– Ikkje overstyre kommunane eller ta frå dei ansvaret, men at dei skal ta avgjersler innanfor tydelegare og sterkare nasjonale rammer, seier forskaren.

Å sette klarare rettslege grenser for kva dei kan gjere med naturen dei forvaltar, slik som til dømes eit forbod mot å bygge i myr, er grep ho meiner ein kan gjere.

– Etter Stortinget sitt anmodningsvedtak blir det no jobba med å forby nedbygging av myr. Det er slik rettsleg beskrankning, som det heiter, som vi treng meir av, også for andre naturtypar, seier Hanssen.

SJÅ OGSÅ: