For nesten ei veke sidan hadde Anved Varberg ei hytte med naust i Eidfjord.
Så kom ekstremvêret «Jakob» til Vestland, mens Varberg var på ferie i Spania.
Erdalselva fløymde over og fossa gjennom hyttefeltet, og vaska både hytte og naust på fjorden.
– Det er berre eit under at ingen omkom, seier Varberg.
Gjennom opptak frå eit kamera på hytta kunne han morgonen etter sjå kva som hadde skjedd.
– Elva gjekk opp på veggen på naustet, og begynte å ete seg inn på veggen mot hytta. Fire minutt etter gjekk straumen, og i 4.40-tida på natta, gjekk hytta på sjøen, fortel Varberg.
No blir det å få takstmann på besøk for å slå fast skadene, få henta opp bygg og interiør frå fjorden og få dekka skader av forsikringsselskap. Hardanger Folkeblad omtala Varbergs tap først.
Frykta ras og fare for liv
Fleire stader har trengt opprydding etter ekstremvêret «Jakob» råka Vestlandet.
Ei bru som knakk i Ullensvang, er erstatta med ei reservebru. Fleire vegar som var stengde, har opna igjen.
Samtidig tikkar skademeldingane inn til forsikringsselskapa. Dei største forsikringsselskapa har til saman fått meldt inn over 365 skadar.
Av desse har Gjensidige fått inn rundt 180.
– Utifrå det som var varsla, er dette mykje betre enn det me hadde frykta, seier Bjarne Aani Rysstad, kommunikasjonssjef i Gjensidige.
Mats Stordal
Gjensidige: Over 180 skademeldingar
Gjensidige fått inn rundt 180 skademeldingar.
Bjarne Aani Rysstad, kommunikasjonssjef i Gjensidige, seier det er ei oppgåve, både for offentlege styresmakter og enkeltpersonar, å førebu seg på ekstremvêr.
– Ein kan gjere alt frå å reinse stikkrenner til å opne bekkar, elver. I byane kan ein ha grøne tak, og der også må ein opne opp gamle bekkar.
Tryg: 55 skademeldingar
Tryg hadde registrert 55 skademeldingar 5. november.
– Majoriteten av dette er vass-skadar på bygningar, utette tak, og det er vatn i kjellarar. Me har ein del skadar på innbu, på næringsbygg, bilskadar, seier kommunikasjonsrådgjevar Torbjørn Brandeggen i Tryg.
Han var sjølv på biltur til Voss under «Jakob» og sa det såg ut til at mange hadde høyrt på meldingar om å ikkje ta bilen ut på vegane.
Nadir Alam / NRK
If: 50 skademeldingar
If har fått inn rundt 50 skademeldingar, men talet kan auke, seier pressesjef Sigmund Clementz.
– Dei aller fleste skadane er vassinntrenging i hus og bedrifter. Det er ein god del som har fått vatn i kjellaren sin. Og så er det ein del utette tak som regnvatnet har trengt gjennom, seier han.
Frende
Frende: 40 skademeldingar
Frende melder om 40 skademeldingar, etter at bekkar og overvatn fann nye vegar, inn i hus, garasjar og på eigedommar. Regnvatn har kome inn, og bilar har tatt skade.
– Det er litt tidleg å rekne ut skadebeløp, for det er alltid ting som tar tid med vass-skadar. Kva kan tørkast, kva må bytast, kva kostar reparasjon totalt, seier kommunikasjonssjef Heidi Tofterå Slettemoen i Frende.
Fremtind: 40 skademeldingar
Fremtind hadde registrert 40 skademeldingar per tysdag 5. november.
Han meiner talet på skademeldingar er lågt, mellom anna fordi mange var godt førebudde før ekstremvêret. Han trekker fram at meteorologane har «gjort ein kjempejobb og varsla veldig godt og presist».
– Me har sett at ein del kommunar har gjort gode tiltak. Fordi ein diverre har fått mykje erfaring med flaumhendingar. Blant anna på Voss hadde dei gjort ein del tiltak og sette opp flaumvern, som er veldig bra.
– Når det er raudt farevarsel, kva er det de fryktar mest då?
– Rett og slett at mange blir ramma. Vass-skadar er det ille nok. På Vestlandet har det vore særleg uro rundt dette med skred. Då snakkar me om liv og helse på ein heilt annan måte.
Elv tok seg inn i hotell
Britt Marie Grieg er ein av drivarane på Ullensvang hotell på Lofthus i Hardanger. No ventar dei på takstmannen. Saman med representantar frå forsikringsselskapet skal dei på synfaring.
– Det me gjer no er heilt absurd. Det var ikkje dette me skulle gjere.
Etter at ei elv tok ein ny veg, og inn i det historiske hotellet, jobba dei på spreng med å redde uerstatteleg kunst og møblar.
At skadane likevel er store, er det ingen tvil om.
– Eg skal ikkje spekulere, men eg forstår det er fryktelege skadar på bygget. Kor omfattande det er på det elektriske anlegget, til dømes, kan me enno ikkje sjå med det blotte auge, men me ser jo at skadane er store.
Fokuserer på å opne att
På Ullensvang hotell har dei fått ut mykje vatn, men fukta sit framleis i og set sitt preg på heile hotellet.
– Me tenker at «oi», her skulle me hatt eit møte, her skulle me hatt ein konferanse, her skulle det vore gjestar, me skulle hatt ein stor fest. Me nærmar oss jul, og me skulle pynte til det, men det er eigentleg litt bortkasta no.
No er fokuset på å kome i gang igjen.
– Det blir fint når alt er på plass igjen. Me skal tilbake der som me var.
Meiner ein må førebu seg på meir
Rysstad i Gjensidige seier at ein må førebu seg for ekstremvêr i framtida.
– Me skulle ønske det var løyvd endå meir pengar til førebygging. Det er krystallklart at kvar krone brukt på førebygging, får ein fleirtals igjen på, når det gjeld reduksjon i framtidige skadar.
Pressesjef Clementz i If seier, at når det kjem flaum, er det også tilfelle der ein ikkje får gjort noko som helst for å hindre skadar.
Men, noko har ein moglegheit til å gjere, meiner han.
– For eksempel at ein tenker på kvar ein set opp bygningar. Skal dei stå så nær elva som det dei har gjort i fortida? Ein må kanskje tenke på om me treng alle desse asfalterte flatene, eller om dei kan erstattast med flater som tar til seg vatn.
Publisert 06.11.2024, kl. 09.35 Oppdatert 06.11.2024, kl. 09.51