Her pleier båten til Lars Egil å duppe i vatnet: – Her er steinørken

Det er lite til ingen tvil om at Nord-Noreg har vore vêrvinnaren denne sommaren.

I mai månad kunne Nord-Noreg slå i bordet med den eine varmerekorden etter den andre, og også i juli har det vore store kontrastar mellom nord og sør i landet.

Men det gode vêret har også si bakside.

For mens det er godt med vatn i magasina i sør, er det no motsett i nord. Det kan føre til vassmangel dersom det tørre vêret held fram.

I Kallvatnet ved Heimbergelva i Rana, seier hytteeigar Lars Egil Sætermo at han har latt vere å sette ut båten.

Båten, som normalt ligg og duppar i vatnet, er no mange meter unna vasskanten.

– Her ser du her er fleire hundre meter opp til støypekanten der vi normalt sett skal sette ut båtar.

Låg fyllingsgrad

I området er det 25 hytter innover som no manglar vatn.

– Dei har halvannan mil å gå på føtene, så dei er heilt avskorne frå å bruke båt, seier Sætermi.

– Her er steinørken. Det kan du sjølv tenke deg, her er det ikkje levande liv verken for fugleliv eller fiske eller nokon ting her slik det er no.

Han meiner at Statkraft bør heve minst regulert vasshøgde.

Ifølge NVE sin statistikk over vassmagasin, er fyllingsgraden i Nord-Noreg på 59,2 prosent, med ein median på 67,2 prosent.

Til samanlikning er fyllingsgraden i resten av landet på 78,9 prosent.

NVE: – Bør søke å avgrense forbruket

Starten på den synkande vasstanden var allereie i vinter, med lite snø som gav lite påfyll av vatn med smelting.

– Så har vi jo hatt ein veldig varm og god sommar med høge temperaturar i heile juli og lite nedbør.

Det forklarar regionsjef i Noregs vassdrag- og energidirektorat (NVE), Knut Ivar Aune Hoseth.

– Så lite påfyll av vatn også då, og ein god del fordamping, som har medført at vi har eit ganske lågt grunnvassnivå i Nordland fylke.

Vêrutsiktene framover viser at det skal vere stabilt lite regn i Nord-Noreg, med moglegheit for meir nedbør om eit par veker.

– Det kan føre til problem knytt til vassforsyning, og då spesielt for mindre eller meir sårbare vasskjelder som har hatt utfordringar tidlegare, seier Hoseth.

Difor må ein no følge med og søke å avgrense forbruket i tida framover, seier Hoseth.

– For dei som er knytt opp til anlegg der det har vore utfordringar tidlegare bør jo tenke gjennom forbruk og spesielt om ein får signal frå eigar av anlegg at det begynner å bli låge nivå og problematisk.

– Det har vore litt regn og kjem litt regn neste dagane, i kva grad monner det?

– Ut frå dei prognosane som vi har no så vil ikkje det monne veldig mykje. Det er såpass lågt grunnvassnivå no også og såpass moderate mengder at det fører ikkje til mykje påfyll per no.

Kraftverk i nord: – Alle sparar

Johnny Horsdal, seier at i Nord-Noreg er det berre uregulerbar vasskraft som blir produsert no.

Han er forvaltingssjef hos SKS Handel, handelsselskapet til Salten Kraftsamband, som er ein leiiande produsent av kraft i Nord-Noreg.

– Alle produsentane som har moglegheit til å lagre, dei står no. Alle sparar på vatnet og Nord-Noreg kjøper mykje kraft frå områda rundt, og altså importerer mykje.

Då blir prisen liggande ligg høgare enn normalt i Nord-Noreg, utan at det er snakk om noko krisenivå.

I dag utgjer det rundt 26 øre per kilowattime i nord.

Påverkar straumpris i sør: – Ikkje så grisehøge

Fordi vi har hatt flaks med våte tilstandar i sør, så ligg straumprisane der også lågare, seier Horsdal.

– Dei er ikkje så grisehøge som dei var.

Horsdal forventar at det kostar mellom 30 til 40 øre per kilowattime med straum i Sør-Noreg, dersom det skulle bli våtare enn normalt framover.

Kristiansund har kopla seg meir på kontinentet og ligg høgst på pris i Noreg.

– Men det er så vått i sør, på Austlandet og Vestlandet, og tørt her oppe hos oss i Nord-Noreg, slik at Sør-Noreg har kome ned betydeleg med det som var tidlegare.

Det betyr også at Nord-Noreg får importert frå sør.

Det er det som er poenget, forklarar han: Det regnar på ulike plassar til einkvar tid, så skal marknaden handtetere det.

Kan bli dyrare om nokre veker

Spenninga blir når folk kjem tilbake dei neste vekene og forbruket tar seg opp, samtidig som det er tørt. Då kan det begynne å dra seg til, seier Horsdal.

– Men no har det vore såpass tørt i Sør-Noreg, så det er jo trøkk ned der i prisane, så dette kan gå bra.

I slutten av august begynner det å bli meir løft nord i landet, seier Horsdal.

– Det er fort 38 ører grunnkraft, så det blir nærare 40 øre i slutten av august i Nord-Noreg, mens vi no er nede på 26 øre.

– Her har vi vore før, vi brukar å vere her, og det er ikkje noko stort problem. Men når det framleis er tørt og forbruket kjem på, så kan det dra seg litt meir oppover.